Tefra
Tefra (van 't Grieks tephra, asche) is materioal da van een vulkoan is uutgesmeetn en in d' omgevienge neerevolt as vast gestêente. De name is onafhankelik van d' afmetiengn of de chemische samenstellienge, moa mêestol komt tephra van explosieve vulkoann mè viskeuse lava.
Vulcanoloogn spreekn dikwils van die fragmentn die in de lucht gesliengerd wordn en doar stolln as pyroclasten. Os die achterof up de ground tope smeltn wordt er van pyroclastische rotsn of tufstêen gesprookn. Hoeverre dan de fragmentn vliegn vôorda ze up de groudn volln hangt van under afmetiengn of: grôote stikkn volln dikwils up de flanke van de vulkoan, binst da 't vrê fyn stof vô moandn in de stratosfeeer kan roundhangn. Dat is êen van de redens dat explosieve uutbarstiengn gelik de Krakatau of Toba dikwils 't klimoat vôr een poar joar kunn'n beïnvloedn deur zunnelicht te blokkeern.
Tephrafragmentn wordn as volgt up under grôotte ingedêeld:
- Vulkoanische asche - minder dan 2 mm in diameter
- Lapilli of vulkoanische slak - tussn 2 en 64 mm in diameter
- Vulkoanische bommn of blokkn - mêer dan 64 mm in diameter