Gotiek

Van Wikipedia
Schemoatische voorstellienge van e gotisch kruusribgewelf
De Ouze-Lieve-Vrouwekathedroale van Antwerpn, voorbeeld van Broabantsn gotiek
De Sainte Chapelle in Parys, ogtepunt van de rayonnantn gotiek

De gotiek of gotische kunste wos de belangrykste kunststromienge in West-Europa tusschn de 13e en 16e eeuwe. De indrukwekkende gotische kathedroaln woarn et ogtepunt van de middeleeuwsche bouwkunde.

Kenmerkn[bewerkn | brontekst bewerken]

De gotiek es ountstoan uut den romoanschn styl. Deur toepassienge en geleidelike ountwikkelienge van en poar typische bouwkenmerkn woarn de middeleeuwsche bouwers in stoat vo kerkn en kathedroaln te bouwn die veel ogger en veel kloarder woarn dan da by romoansche gebouwn meugelik wos.

  • Mit spitsboogn keun je veel oggere, groddere en dus kloardere veinsters moakn dan mit romoansche roundboogn.
  • Deur twee tungewelvn mekoar te loatn kruusn, kryg je kruusribgewelvn. Zukke gewelvn zyn veel steviger dan de typisch romoansche tungewelvn en vangn den verticoaln druk up.
  • Et overvloedig gebruuk van luchtboogn makt et meugelik om de gewelvn up styf oge meurn te loatn rustn, want die luchtboogn vangn den orizontoaln druk up. Zo es et meugelik vo nog ogger te goan bouwn.
  • Skeletconstructie: deur grote veinsters te gebruukn, kryg je automoatisch veel minder meurn. En deur de luchtboogn moetn de meurn nie styf dikke zyn.

Die gotische kenmerkn lietn den bouw van styf oge gebouwn toe die toch licht en slank overkommn. De verticoale lyne es dominant, bouwelementn doen et geheel na boovn neign, dichter by God. Deur de enorm grote gotische veinsters stroomn de zunnestroaln vulup na binn. Gotische kerkn en kathedroaln zien der doarom styf kloar en luchtig uut van binn.

Soortn gotiek en ountwikkelienge[bewerkn | brontekst bewerken]

Nederlandn[bewerkn | brontekst bewerken]

  • Scheldegotiek
  • Broabantsn gotiek
  • Kempensn gotiek
  • Moasgotiek

Vanof de 16e eeuwe woaide de renaissance noa uze streekn over en toun verviengn renaissancegebouwn de gotische gebouwn.

Buutn de Nederlandn[bewerkn | brontekst bewerken]

Vroeggotiek Hoogn gotiek Loatgotiek
Vrankryk 1140-1200
 
1250-1350
13E Klassiekn gotiek, 14E Rayonnantn gotiek
ca. 1350-ca. 1520
Flamboyante gotiek
Iengeland 1170-1250
 Early English
1250-1350
 Decorated
1350-ca. 1550
 Perpendicular, Flamboyant
Duutsland 1220-1250 1250-1350 1350-ca. 1520/30
Itoalië
sinsn 1200 tout ca. 1400

In Itoalië et de gotiek nie zo lange gedeurd. Da komt omdat in et begun van de vichtiende eeuwe de renaissance doar es ountstoane.

Voorbeeldn in de Nederlandn[bewerkn | brontekst bewerken]

Religieuze gebouwn[bewerkn | brontekst bewerken]

Burgerlikke gebouwn[bewerkn | brontekst bewerken]

Gallerie[bewerkn | brontekst bewerken]

Dom van Keuln, Duutsland
Kathedroale van Amiens, Vrankryk
Kathedroale van Miloan, Itoalië
Kathedroale van Summerset, Iengeland