Brugge

Van Wikipedia
Dit artikel es geschreevn in 't Brugs, en da zou best ozô bluuvn.

België Brugge

Liggienge binn 't arroundissement Brugge
in de provinsje West-Vloandern
Geografie
Gewest Vloandern
Provincie West-Vloandern
Arroundissement Brugge
Liggienge {{{nb}}} NB {{{ol}}} OL
Coördinoatn 51°12′NB 3°13′OL
Ippervlak 138,40 km²
Inweuners (Bron: NIS)
Inweuners
– Vintn
– Vrouwn
Bevolkiengsdichtheid
118.284 (01/01/2018)
48,67%
51,33%
854,65 inw./km²
Leeftydsipbouw
0–17 joar
18–64 joar
65 joar en ouder
(01/01/2013)
17,96%
61,60%
20,44%
Buutnlanders 5,86% (01/07/2018)
Weirklôoseidsgroad 5,45% (01/10/2018)
Polletiek
Burgemêester Dirk De Fauw (CD&V)
Coaliesje CD&V, sp.a, Open Vld
Zetels
CD&V
sp.a
Open Vld
N-VA
Groen
Vlaams Belang
47 (2019-24)
17
10
6
5
5
4
Dêelgemêentn me postcode
Postcode Dêelgemêente
8000
8000
8200
8200
8310
8310
8380
8380
Brugge
Kôolkerke
Sint-Andries
Sinte-Machiels
Assebroeke
Sinte-Kruus
Dizzêle
Lissewege
And're info
Zonenummer 050
Poliesjezone {{{polz}}}
Webadres www.brugge.be

Brugge (Utgesproken: Bruhhe) is d'oofdstad en de grotste stad van de Vlamsche provinsje West-Vloandern en van 't arroundissement Brugge. 't Ligt in 't nôordwestn van België.

D'oekde stad eêt de vorme van 'n ei en is entwat van een 430 ectoarn grôot. Hêel de stad is mêer of 13 840 ectoarn grôot, woarvan dan der 1.075 ectoarn in zêe liggn. Dêelgemêenten zyn Kôolkerke, Sint-Andries, Sinte-Machiels, Assebroeke, Sinte-Kruus, Dizzêle, Zêebrugge en Lissewege. Der weunn mêer of 116 000 menschen in Brugge, woavan een goeie 20 000 in 't center van 't stad.

Geschiedenisse[bewerkn | brontekst bewerken]

Zie Geschiedenisse van Brugge voe 't oofdartikel.

’t Stadswoapn[bewerkn | brontekst bewerken]

’t Stadswoapn van Brugge goa were tout de 13e eeuwe. ’t Schild met e blauwe lêeuw wordt vaste g’oudn deur twi schilddroagers: e goudn lêeuw met e rooie tounge en rooie klauwn, en den oudstn beweuner van Brugge volgns de legende van den Brugschn bèèr, die e zilvern band round z’n nekke droagt. Ounder ’t woapn angt er e blauw lint met de Latynsche woapnspreuke: S.P.Q.B. in ‘t goud: Senatus Populus Que Brugensis of Besteur en bevolkienge van Brugge.

Bezienswèèrdigheedn[bewerkn | brontekst bewerken]

d'Olletorre van Brugge
't Begynof is 'n oase van rust in de stad
Avondbeeld by de fonting ip 't Zand
Brugge is oltyd schône
Dovôren bluuvn de toeristen no Brugge kommn
't Zand mè 't Concertgebouw
Brugge in de snêe
Zykant van 't Oud Sint-Jan
't Staduus me de Vlamse Lêeuw
Detail van 't staduus: de Bourgondische Ertoogn
Brugse zwoantjes
Nog 'n schôon zicht van Brugge
'n Brugse koetse
Belfort van ip 'n andre platse
Nôordwestelik zicht vanuut 't Belfort

De binnestad van Brugge is e musee ip z'n eign, gekend over hêel de wèreld. Brugge eêt ton ook ieder joar vele miljoenen toeristn, en volgens sommigste Bruggeliengn zyn d'er da te vele.

Van 't schonste in Brugge is te vermelden: d'Olletorre ip de Grôte Markt, 't Staduus en d'Illig-Bloedbasiliek ip de Burg, de Poortersloge ip de Jan Van Eyckplatse, de Zeruzalemkerke, d'Onze-Lieve-Vrouwekerke, de Sint-Walburgakerke, 't Begynof, 't Hudevettersplingsje, ...

Ieder joar goat met Onsheer hemelvoart d'Illig-Bloedprocessie uut en mè den viftiensten Oest de processie van Blendetjies. Olle vuuf joar is 't er de Gouden Boomstoet en alle twi joar de Reiefêesten.

Êen van de joarlikse evenementn is 't Cactusfestivol.

In Sinte-Machiels ligt 't Boudewijn Seapark.

Den Damsche Voart, gèèren gezien deur ol de die die met de vilo ryen, begunt in Brugge en endigt in Sluus.

De Brugsche reien[bewerkn | brontekst bewerken]

De Brugsche reien zyn de kanoaltjes die genoemd zyn no de Reie, de riviere die in den tyd deur de stad stroomde. Ze moakn dêel uut van de geschiedenisse van Brugge. Nu vormn z’één van de belangrykste attracties vo de bezoekers. Deur de vele reitjes en boogbruggn wordt Brugge ‘t Venetië van ’t Nôordn genoemd. Typisch ip ‘t woater zyn de roundvoartbôotjes vo toeriestn en de zwoann.

De toale[bewerkn | brontekst bewerken]

Zie ook: Brugsche vormleer.

D'er zyn nie zo vele Bruggeliengn mè die nog echt goe Brugs klappn, mor in vergelykienge mè de reste van Vloandern is 't nog in de reden.

Dêelgemêentn[bewerkn | brontekst bewerken]

Kykt ook noa de lyste van wyken in Brugge.

D'ippervlakte van 't stad Brugge is ferme vergrotterd over de joarn. Ieroender è je 'n overzichtje van den angroei (in 't joar van Grôot-Brugge stoan de bygekommen gemêenten angegeven).


# Name Ippervlakte (km²) Bevolkienge (2005)
I




Brugge (dêelgemêente)
- Centrum
- Kristus-Keunienk
- Sint-Jozef
- Sinte-Pieters
29,91




37.041
20.227
4.400
4.907
7.507
II Kôolkerke 4,17 3.147
III Sint-Andries 20,65 19.430
IV Sinte-Machiels 9,59 12.422
V Assebroeke 8,52 19.473
VI Sinte-Kruus 16,84 16.224
VII Dizzêle 21,92 2.447
VIII



Lissewege
- Lissewege
- Zêebrugge
- Zwankendamme
26,80



7.131
2.488
3.930
713

De gemeênte Brugge grenst an:

Kaart van de deelgemeentes
Kaart van de deelgemeentes

Cultuur en kunst[bewerkn | brontekst bewerken]

Theoaters en concertzoalen[bewerkn | brontekst bewerken]

  • Aquariustheoater
  • Biekorf
  • Concertgebouw
  • De Werf
  • Den Dyk
  • 't Entrepot
  • Joseph Ryelandtzaal
  • Magdalenazoale
  • Sirkeltheoater
  • Stadsschouwburg
  • Studio Hall
  • The English Theatre of Bruges

Cinema's[bewerkn | brontekst bewerken]

  • Cinema Lumière (olternatieve films)
  • Cinema Liberty
  • Kinepolis Brugge

Festivols[bewerkn | brontekst bewerken]

  • Airbag: accordeongfestivol
  • Aristidefêesten: in 't Volkskundemuseum
  • Ars Musica: klassieke muziek in 't concertgebouw
  • BAB-bierfestivol: in 't belfort
  • Blues in Bruges: bluesfestivol
  • Brugge Tripel Dagen: ip de Markt
  • Brugges Festivol: weireldmuziek
  • Brugse Kantdoagn: roend 't Bagynhof
  • BurgRock: rockfestivol ip de Burg
  • Cactusfestivol: rockfestivol
  • Chapter 2: jongleerfestivol
  • Choco-Laté: chokolafestivol
  • Cinema Novo: filmfestivol
  • Cirque Plus: cirquefestivol
  • Comma Rocks: festivol van jeugdhuus Comma
  • Come On!: themafestivol in 't concertgebouw
  • Coupeurefêestn
  • December Dance: Dansfestivol
  • Dudstock: toet 2007 in Dizzêle
  • Elements Festivol: elektronische muziek
  • Europees Jeugdfilmfestivol Vloandern
  • Fêest In 't Park: in 't Minnewoaterpark
  • FEST!: muzikaal cultuurfestivol

Musees[bewerkn | brontekst bewerken]

Musees van 't stadsbestier[bewerkn | brontekst bewerken]
Partikuliere musees[bewerkn | brontekst bewerken]
  • Begynuzetje
  • Bogardenkapelle (tentôonstelliengsruumte)
  • Brouwerymusee
  • Choco-Story (chokolamusee)
  • Den Boend (tentôonstelliengsruumten)
  • Diamantmusee Brugge
  • Frietmusee
  • Historium
  • Hof Bladelin
  • Iengels Klôoster
  • Illig-Bloedbasilieke
  • Jan Garemijnzoale (tentôonstelliengsruumte)
  • Kantcentrum
  • Lumina Domestica (lampnmusee)
  • Museum-Gallery Xpo: Salvador Dalí
  • Onze-Lieve-Vrouwe-Bezoekingskerke (Lissewege)
  • Sint-Jorisgilde
  • Sint-Salvoatorskerke
  • Sint-Sebastiaonsgilde
  • Sint-Trudo Abdye
  • Ter Doest (Lissewege)
  • Volkssterrewacht Beisbroek
  • Zeruzalemkerke

Oave[bewerkn | brontekst bewerken]

Brugge eêt ook e grôten oave, d'Oave van Brugge-Zêebrugge. 't Is één van de grotste en modernste van Europa.

Transport en verkêer[bewerkn | brontekst bewerken]

Vanuut Brugge kun je noar olle kanten, zowel over 't woater, de boane of met den tring.

Der is e voart van Brugge nor Ostende, van Brugge no Gent, van Brugge no Damme en e zêekanoal ('t Boudewynkanoal) tussen Brugge en Zêebrugge (verbiendinge van de binnoaven mè de Zêebrugse vôoroaven en de Nôordzêe).

Over d'autostrade ku je vanuut Brugge den E40 pakkn no Gent en Brusel en in d' andere richtienge no Veurne en Calais, de E403 no Kortryk en Dôornik, den A10 nor Ostende, den A11 nor Knokke en den N31 no Zêebrugge (da zyn nog gen vulle autostraden, mè nog veel kruusiengen da'n ze nog moeten vervangen mè tunnils en bruggen).

Vanuut de grôte stoatie van Brugge is 't er per eure mingstens één tring nor ol d'andere belangryke steedn van België en zyn der ôok nog verschillige mêer platselikke en regionoale trings. In Sinte-Pieters is 't er nog e klêen stoatietje, nl. Brugge-Sint-Pieters.

Ook den Thalys van Parys over Brussel toet in Ostende stopt in Brugge.

't Dichtste vliegpling by Brugge ligt in Ostende, ip oengevêer 30 km van 't center van Brugge: D'Internationoale Luchtoavn Ostende-Brugge

Voetbol[bewerkn | brontekst bewerken]

Brugge eêt twi voetbolploegen: Club Brugge (kluup) en Cercle Brugge (sirkul). Olletweè in êerste klasse. Ze spêeln olletwêe in 't Jan Breydelstadiong (30.000 zitplatsen). Der zien echter plannen voer e nieuw stadiong van 40.000 platsen vo de klup, dichte by de kruusienge van den N31 en den A11.

Jan Breydelstadion

Bekende Bruggeliengn[bewerkn | brontekst bewerken]

Soamnwerkienge[bewerkn | brontekst bewerken]

Burgos.

De burgemêesters van het Spoanse Burgos en van Brugge oendertekendn ip 29 januoari 2007 'n papier over e toekomstige soamnwerkienge. Mêest ip vlak van cultuur, toerisme en economie willn z'olletwêe mè mollekoar tope werkn.

Panorama's[bewerkn | brontekst bewerken]

Panorama van de stad vanip 't belfort (2009)


360°-panorama van 't Zand


Trapgevels ip de Grôte Markt


De Grôte Markt


Zicht ip de Groenereie en de Roazenoedkoaie


Zicht van ip de Roazenoedkoaie


Spegelreie en Langereie.


De Burg


't Begynof van olbuutn, met ip d'achtergroend 't Minnewoaterpark


't Begynof


Wikimedia Commons Mêer ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien ip Brugge ip Wikimedia Commons.

Externe koppeliengn[bewerkn | brontekst bewerken]

Kykt ook ier vo informaosje over de Brugsche vlagge.


 
Provinsje West-Vloandern
Vlagge van de provinsje West-Vloandern

Anzegem | Ardôoie | Beirnem | Blanknberge | Brèinienge | Brugge | D'n Oane | Damme | De Panne | Deirlyk | Dentergem | Diksmude | Euvelland | Gistel | Ichtegem | Iengelmunstr | Jabbeke | Knokke-Heist | Koksyde | Kookloare | Kortemark | Kortryk | Kuurne | Langemark-Poelkapelle | Legem | Lendlee | Lichtervelde | Lo-Rênienge | Mêenn | Mêesn | Middelkerke | Môoslee | Mullebeke | Nieuwpôort | Oalveringem | Oarelbeke | Oavelgem | Oedeburg | Oetulst | Ooglee | Ôostkamp | Ôostrôzebeke | Ostende | Pittem | Poperienge | Roeseloare | Ruuslee | Spiere-Elkyng | Stoan | Tielt | Toeroet | Veurne | Vletern | Wervik | Wevelgem | Wielsbeke | Wiengne | Woaregem | Yper | Yzegem | Zillegem | Zunnebeke | Zuunkerke | Zwevegem


België | Provinsjes