Beleg van Yper (1678)
't Beleg van Yper in de Spoansche Nederlandn gebeurde tusschn 18 moarte en 25 moarte in 1678. 't Wos en ounderdêel van de Frans-Hollandschn Oorloge en 't endigde met de veroverienge van de stad Yper deur de Fransche troepn.
Anleidienge
[bewerkn | brontekst bewerken]In oktober 1677 trouwde Mary Stuart, e nichte en meugelikke trôonipvolgster van Charles II van Iengeland, me Willem III van Oranje. Doadeure kost er e verzoenienge tusschn Iengeland en d' Hollandsche Verênigde Provinsjes komm'n, die me mekoar in oorloge woarn tout in 1674. Louis XIV van Vrankryk beslôot van de Spoansche Nederlandn binn'n te voll'n vor e meugelikk'n Iengelschn anvol teegn nem vôorn te zyn.
D' Hollanders verwachtegn en anvol teegn Charlemont, Noamn en Luxemburg, moa Louis XIV dirigeerde zyn troepn richtienge Gent en de 9ste moarte wierd de stad achter e beleg van vuuf doagn inenoomn deur de Fransche. Doarachter trokk'n ze richtienge 't westn noar Yper.
't Beleg
[bewerkn | brontekst bewerken]Den 18ste moarte begostn de Fransche, ounder leidienge van Sébastien le Prestre de Vauban, loopgroavn te groavn noa de citadelle. De stad wierd ip da moment verdedigd deur e Spoans garnizoen ounder Dom Francisco de Pardo die de streke round de stad liet overstroomn. Moa de Fransche woarn ol te verre g'avanceerd en ze kostn nie me gestopt wordn. De stad wierd bestookt me 22 stikk'n geschut van grôot kaliber en 12 mortiern. Achter e weke woarn ze zo verre evorderd da Louis XIV ipdracht gaf voer an te voll'n in de nacht van 24-25 moarte. De stad was zêre veroverd en in de vroege nuchtend goavn ze nunder over. Ollêne de citadelle hield nog e dag stand.
Gevolg
[bewerkn | brontekst bewerken]In april begost Vauban de vestiengn van Yper te reconstrueern en te moderniseern, lik dan ze der den dag van vandoage nog ossan uutzien. Louis de Crevant, Hertog van Humières, kwam gouverneur van de stad.
In Iengeland vergoarde Charles II e stik of 20 regimentn voe te verscheepn nor Ostende, moa je twyfelde loater voer in oorloge te goan me Vrankryk. In tusschntyd begostn d' ounderhandeliengn tusschn Vrankryk en d' Hollandsche Verênigde Provinsjes met uutendelik de Vrede van Neymeegn den 10stn ogustus. Yper kwam e dêel van 't keunienkryk Vrankryk tout 1697 en gieng ton were noa de Spoansche krône me 't Verdrag van Ryswyk.