Centroal-amerikoansche ekoprovinsje
De Centroal-amerikoansche ekoprovinsje is e biogeogroafiesch gebied uut 't Neotropis da zuudlik Mexico en Centroal Amerika bevat. D' ekoprovinsje besloat 't zuudlik dêel van Mexico, hêel Belize, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, en Nicaragua, en olles van Panama buutn 't uuterste ôostn.
De Weirld Nateur-Stichtienge (WWF) bepoalt ekoprovinsjes lik eirdrykskundige groepeeriengn van ekostreekn die verschillnde bioomn kunn bevattn, mo sterke biogeogroafiesche oovrêenkomstn ên, in 't biezoendre ip taksnomoomiesche nivoos oogre of 't sôortnnivoo (geslacht, famielje).
D' ekoprovinsje ligt in de troopn, en êrbergt troopiesche natte busschn, troopiesch droogbus, troopiesche konifeere-busschn. In d' oogre bergn zyndr fris-klimoatiesche bergbusschn en montoane gras- en struuklandn.
Centroal-Amerika verbiendt Nôord- en Zuud-Amerika. De landbrugge was vultôojd 2,8 miljoen joarn geleen, ot de Landbrugge van Panama gevormd wierd, die de twêe kontienentn vo den êeste kêe in tientalln miljoen joar. De Grôote Amerikoansche Uutwisslienge van bêestn en plantn die doaruut vôgde gaf vorm an de flora en fauna van de Centroal-amerikoansche ekoprovinsje.
De grôote zoogbêestn omvattn Tayassu pecari, Tapirus bairdii, Odocoileus virginianus, Mazama temama, Mazama pandora, Myrmecophaga tridactyla, Bradypus variegatus, de jaguar (Panthera onca), de poema (Felix concolor), en d' ocelôot (Leopardus pardalis).
Plantn uut Zuud-Amerika begostn de troopiesche lêeglandn van Centroal-Amerika t' oovrêerschn, lik of da 't gevol was vo zuud-amerikoansche zoêtwoatre-visschn en oengewervldn. 95% van de centroal-amerikoansche zoêtwoatre-visschn zyn van zuud-amerikoansche ôorsproenk, mêt allêene Atractosteus tropicus, drie sôortn Dorosoma, êen sôorte Ictiobus, en êen sôorte Ictalurus van nôord-amerikoanschn ôorsproenk [1].
De montoane vegetoasje van d' ekoprovinsje is verschillnd van dedie van de lêeglandvegetoasje, en vertôont sôortn die ofkomstig zyn van gemoatigd Nôord-Amerika, woaroendre êekn (Quercus), pynboomn (Pinus) en elzn (Alnus), zowêl lik sommigte sôortn die ofkomstig zyn van gemoatigd Zuud-Amerika, woaroendre Weinmannia en Drimys.
E bitje voddr kykn[bewerkn | brontekst bewerken]
- (en) Dinerstein, Eric; David Olson; Douglas J. Graham; et al. 1995 : A Conservation Assessment of the Terrestrial Ecoregions of Latin America and the Caribbean, World Bank, Washington DC.
Verwyziengn[bewerkn | brontekst bewerken]
<references>
- ↑ (en) Flannery, Tim 2001 : The Eternal Frontier: An Ecological History of North America and its Peoples, Grove Press, New York.