Huus Hohenzollern
't Huus Hohenzollern is e belangryke Duutsche dynastie.
Ze woarn ofkomstig van Swaabn en under noame kwam van 't Kastêel Hohenzollern in de Swaabische Alpn by Hechingen in Baden-Württemberg.
De familie splitsteg hem in twi takkn, de katholieke Swaabische lyne en de Frankische, loater de protestantse Brandenburgs-Pruussische lyne.
De leedn van de Frankische lyne kwoamn markgroaf van Brandenburg in 1415, hertog van Pruussn in 1525, keunienk in/van Pruussn in 1701 en van 1871 Duuts Keizer. De Swaabische lyne blêef in Swaabn, mo regeerde van 1866 tout 1947 over Roemenië.
Geschiedenisse
[bewerkn | brontekst bewerken]Zollern, van 1218 Hohenzollern, was e groafschap van 't Hillig Rôoms Ryk. 't Was al sproake van e groaf van Zollern in 1061, e zeekern Burchard I van Zollern.
Frederik I krêeg den titel van groaf van Zollern van keizer Hendrik V in 1111. Frederik III krêeg in 1191 deur zyn huwelik et burggroafschap Neurenberg.
De zeuns van Frederik III verdêeldn under erfgoed in 1227. Frederik IV krêeg de Swaabische bezittiengn en Konrad III me Neurenberg de Frankische. Uut de Frankische lyne van Konrad kwoamn de loatere markgroavn van Brandenburg, hertoogn van Pruussn, keuniengn van Pruussn en Duutsche keizers vôort. Ze woarn tout 1427 burggroavn van Neurenberg. In 1260 krêegn ze Bayreuth, in 1331 Ansbach en in 1340 Kulmbach en Plassenburg.
Frederik V van Neurenberg wierd in 1363 gepromoveerd deur keizer Karel IV in de keunienklikke stand. Zyn zeune Frederik VI krêeg als Frederik I in 1417 van keizer Sigismund et keurvorstndom Brandenburg.
In 1525 wierd et protestants hertogdom Pruussn gesticht. Albrecht van Brandenburg-Ansbach was de latste grôotmêester van de Teutoonsche ridders van de Duutsche Orde en den êestn hertog van et hertogdom.
In 1618 stiervn de Pruussische Hohenzollerns met Albrecht Frederik uut. Doadeure erfde markgroaf Johan Sigismund van Brandenburg 't hertogdom en wierdn de twi stoatn verêenigd. De unie krêegt de noame Brandenburg-Pruussn. Brandenburg was et zwoartepunt van de dubbelstoat.
In 1701 kost keurvorst Frederik III hem als Frederik I tout keunienk loatn krôonn en kwam Brandenburg-Pruussn een keunienkryk. Van ton wierd hêel et Hohenzollern-ryk 't keunienkryk Pruussn genoemd.
Kyk noa de Lyste van hertoogn en keuniengn van Pruussn.
Stamboom
[bewerkn | brontekst bewerken]
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie House of Hohenzollern van Wikimedia Commons. |