Lyste van hertoogn en keuniengn van Pruussn

Van Wikipedia

Hier volgt de lyste van hertoogn en keuniengn van Pruussn. Ze woarn lid van 't Huus Hohenzollern en ze regeerdn over de vroegere Duutsche stoat Pruussn.

In 1525 wierd et protestants hertogdom gesticht in ôostelik Pruussn. 't Hertogdom volgde doa de Teutoonsche Ordestoat ip. Albrecht van Brandenburg-Ansbach was de latste grôotmêester van de Teutoonsche ridders van de Duutsche Orde en den êestn hertog van et hertogdom.

In 1618 stiervn de Pruussische Hohenzollerns met Albrecht Frederik uut. Doadeure erfde markgroaf Johan Sigismund van Brandenburg 't hertogdom en wierdn de twi stoatn verêenigd. De unie krêegt de noame Brandenburg-Pruussn. Brandenburg was et zwoartepunt van de dubbelstoat.

In 1701 kost keurvorst Frederik III hem als Frederik I tout keunienk loatn krôonn en kwam Brandenburg-Pruussn een keunienkryk.

Achter d'overwinnienge van de Frans-Pruussischn oorloge (1870-1871), ounder d'heerschappye van Wilhelm I en zyn kanselier Otto von Bismarck, kost Pruussn d'êenmoakienge van Duutsland bekommn en wierd et Duuts Keizerryk gesticht. Wilhelm I was den êeste Duutsche keizer van 1871 tout 1888. Zyn klêenzeune Wilhelm II most in 1918 oftreedn.

Tusschn 1871 en den Êeste Weireldoorloge was et keunienkryk Pruussn de belangrykste stoat van et Duuts Ryk.

Hertogdom Pruussn (1525–1701)[bewerkn | brontekst bewerken]

Portreit Noame Regeerperiode Nota's
Lucas Cranach d.Ä. - Bildnis des Markgrafen Albrecht von Brandenburg-Ansbach (Herzog Anton Ulrich-Museum).jpg Albert van Brandenburg-Ansbach
Albrecht von Brandenburg-Ansbach
(1490-1568)
1525-1568 Zeune van Frederik I van Brandenburg-Ansbach en Sophie, dochter van Casimir IV Jagiellon. Je was de latste grôotmêester van de Teutoonsche ridders en den êestn hertog van et hertogdom Pruussn.
Heinrich Bollandt Albert Frederick Duke of Prussia.jpg Albert Frederik van Pruussn
Albrecht Friedrich von Preußen
(1553-1618)
1568-1618

Zeune van Albert van Brandenburg-Ansbach en Anna Maria van Brunswick-Lüneburg. Je was de latste Pruussischn hertog van de Ansbach tak van de Hohenzollerns.

John Sigismund, Elector of Brandenburg.JPG Jan Sigismund van Brandenburg
Johann Sigismund von Brandenburg
(1572-1619)
1618-1619 Je was keurvorst van Brandenburg. Deur zyn huwelik met Anna, d'oudste dochter van hertog Albert Frederik die zounder zeuns stierf, wierd de unie Brandenburg-Pruussn gesticht.
George William, Elector of Brandenburg.PNG George Willem van Brandenburg
Georg Wilhelm von Brandenburg
(1595-1640)
1619-1640 Zeune van Jan Sigismund en Anna van Pruussn. Je regeerde binst de Dertigjoarign Oorloge (1618–1648)
Kurfürst Friedrich Wilhelm von Brandenburg 2.gif Frederik Willem van Brandenburg
Friedrich Wilhelm von Brandenburg
(1620-1688)
1640-1688 Zeune van George Willem van Brandenburg en Elisabeth Charlotte van de Palts. Gekend als "de Grôote Keurvorst" (Duuts: Der Große Kurfürst) vo zyn militaire en polletieke successn.
Weidemann, Friedrich I Preußen.jpg Frederik III
Friedrich III
(1657-1713)
1688-1701 Zeune van Frederik Willem van Brandenburg
Was van 1688 tout 1701 hertog van Pruussn als Frederik III.
In 1701 gekrôond als keunienk in Pruussn als Frederik I
Ook keurvorst van Brandenburg.

Keunienkryk Pruussn (1701–1918)[bewerkn | brontekst bewerken]

Portreit Noame Regeerperiode Nota's
Weidemann, Friedrich I Preußen.jpg Frederik I van Pruussn
Friedrich I
(1657-1713)
1701-1713 Den êeste keunienk van Pruussn
Antoine pesne friedrich wil.jpg Frederik Willem I van Pruussn
Friedrich Wilhelm I
(1688-1740)
1713-1740 Zeune van Frederik I van Pruussn
Ook keurvorst van Brandenburg.
Frederick II of Prussia Coloured drawing.png Frederik II van Pruussn
(de Grôotn)
Friedrich der Große
(1712-1786)
1740-1786 Zeune van Frederik Willem I van Pruussn
Kwam in 1772 keunienk van Pruussn, achter d'Êeste Poolsche Dêelienge.
Ook keurvorst van Brandenburg.
Frederick Wilhelm II.png Frederik Willem II van Pruussn
Friedrich Wilhelm II
(1744-1797)
1786-1797 Neve van Frederik II
FWIII.jpg Frederik Willem III van Pruussn
Friedrich Wilhelm III
(1770-1840)
1797-1840 Zeune van Frederik Willem II van Pruussn.
Friedrich Wilhelm IV von preussen 1847.jpg Frederik Willem IV van Pruussn
Friedrich Wilhelm IV
(1795-1861)
1840-1861 Zeune van Frederik Willem III van Pruussn.
Wilhelm1.jpg Willem I van Duutsland
Wilhelm I
(1797-1888)
1861-1888 Broere van Frederik Willem IV van Pruussn.
Van 1871 ook Duuts Keizer.
Kaiser Friedrich III Porträt.jpg Frederik III van Duutsland
Friedrich III
(1831-1888)
1888 Zeune van Willem I van Duutsland.
Ook Duuts Keizer.
Je regeerde mo 99 doagn vo dat ie stierf an keelkanker.
EmporerWilhelm2.jpg Willem II van Duutsland
Wilhelm II
(1859-1941)
1888-1918 Zeune van Frederik III van Duutsland.
Ook Duuts Keizer.
Met de Novemberrevoluusje van 1918 kwamt er een ende an 't keunienkryk Pruussn.