Huus Nassau
't Huus Nassau was ôorsprounkelik een oadellikke dynastie van groavn die regeerdn over 't groafschap (loater hertogdom) Nassau, nu geleegn in d'huudige boundeslandn Hessen en Reynland-Palts in 't westn van Duutsland. Met den tyd evolueerdn ze noa prinselikke groavn.
Ze verdêeldn under loater in verschillige takkn over Europa, lik Nassau-Dietz, Nassau-Weilburg, Nassau-Dillenburg, Nassau-Beilstein, Nassau-Siegen...
Nassau-Dietz en Nassau-Weilburg bestoan nog:
- Nassau-Dietz regeert als et Huus Oranje-Nassau over Nederland.
- Nassau-Weilburg regeert over Luxemburg.
't Groafschap Nassau
[bewerkn | brontekst bewerken]'t Groafschap Nassau was e stik van 't Hillig Rôoms Ryk. 't Was vernoemd noa de burcht Nassau an de Lahnriviere, e zytak van de Reyn, ten nôordn van 't Taunusgebergte. De burcht wierd ca. 1120 gebouwd deur de familie van Laurenburg.
Walram van Laurenburg of Walram I van Nassau was den êeste groaf van Nassau. Zyn zeune Hendrik de Rykn haad drie zeuns:
- Walram II van Nassau
- Jan van Nassau (bisschop van Utrecht)
- Otto I van Nassau
Walram en Otto verdêeldn 't groafschap in 1255 en azo ountstound de Walramsche lyne en de Ottoonsche lyne van 't Huus Nassau.
Uut de Walramsche lyne kwam keunienk Adolf van Nassau vôort. Je was Rôoms-Duutsche keunienk mo gin keizer.
Uut de Ottoonsche lyne kwoamn de prinsn van Oranje en de monarchn van Nederland vôort.
Huus Oranje-Nassau
[bewerkn | brontekst bewerken]
Jan V van Nassau-Dillenburg (1455-1516), groaf van Nassau en hêere van Breda was de grotvoader van René van Chalon en ook van Willem van Oranje.
Zyn zeuns woarn:
- Hendrik III van Nassau-Breda, de voader van René van Chalon
- Willem I van Nassau-Dillenburg (de Rykn), de voader van Willem I van Oranje
René van Chalon was stadhouder van Holland, Zêeland en Utrecht en van 1543 ook van Gelre en Zutphen. J'erfde in 1530 't Zuud-Frãns prinsdom Orange in de Provence, vernoemd no de plekke in de Vaucluse twientig kilometer ten nôordn van Avignon. Je was den êestn die den titel Prins van Oranje gebruukte. De lyfspreuke van Chalon was: Je maintiendrai.
Willem I van Oranje erfde in 1544 't prinsdom Orange en de bezittiengn in de Nederlandn van zyn kozn René van Châlon.
De zeune van Willem I van Oranje, was Frederik Hendrik van Oranje. Je was de voader van o.a.:
- Willem II, die trouwde me Mary Stuart, dochter van den Iengelsche keunienk Charles I
- Louise Henriëtte van Nassau, trouwde me keurvorst Frederik Willem I van Brandenburg
- Albertine Agnes van Nassau, trouwde me Willem Frederik van Nassau-Dietz. Under zeune Hendrik Casimir II van Nassau-Dietz was de voader van Johan Willem Friso van Nassau-Dietz, die de noamn Oranje en Nassau tegoare voegde achter 'n dôod van zyn nounkel Willem III van Oranje.
Achter 'n dôod van Willem III van Oranje, in 1702, stierf et Huus Oranje uut en voegde zyn Friesche neve, Johan Willem Friso van Nassau-Dietz, de noamn Oranje en Nassau tegoare. De noame Dietz lietn ze weg omdat e Prinsdom hooger in anzien stound en drie noamn verzekers te veele woarn. Van ton wordt er gesprookn over 't Huus Oranje-Nassau.
Willem I was den êeste keunienk van de Nederlandn van 't Verenigd Keuninkryk der Nederlandn (1815-1830).
't Huus stierf uut in mannelikke lyne, achter 'n dôod van keunienk Willem III in 1890, mo zyn ofstammeliengn in vrouwelikke lyne, de keuniginn Wilhelmina, Juliana en Beatrix met under zeuns en klêenjounges blêevn de noame Oranje-Nassau gebruukn.
 |
 |
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie House of Nassau van Wikimedia Commons. |