Magma

Lavastrôom in Hawaii. Lava is 't extrusieve equivalent van magma.

Magma is een gesmoltn gestêente dat ounder d'uppervlakte van d'eirde gevoundn wordt, dikwils in een magmakamer ounder een vulkoan. Behoalve gesmoltn rotse bevat magma ook hogetemperateurekristalln en gaze. Magma is den bron van olle vulkoanische gestêentn, die oftewel deur intrusies gevormd wordn binn d'eirde, of as lava (vloeiboar) of tefra (explosieve "ejecta") wordt uutgestôotn.

De mêeste magma's hen een temperateure van 700 °C toet an 1300 °C, moar carbonatitische magma's kunn toet an 600 °C vloeiboar zyn, binst da komatiitische magma's temperateurn van 1600 °C kunn bereikn.

Magma wordt mêestol in subductiezones, continentoale riftvallein, mid-oceoanbergketens en hot spots gevoundn, woardat het van 't smeltn van d'eirde zyn mantel wordt gevormd, over 't olgemêen verschillende kilometers ounder d'uppervlakte.

Samestellienge

Classificoatieschema voar vulkoanisch gestêente noavolgens under mineralogie.

Magma is een silicoatsmelt met 45% toet 70% SiO₂, en de reste oxiden van aluminium, natrium, kalium, calcium, magnesium en yzer. Hoe hoger 't silicagehalte, hoe viskeuser de magma. Woater upgelost in magma verlêegt de viscositeit.