Isoglosse: verschil tussen versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Xqbot (discuusjeblad | bydroagn)
k robot Erbij: nds-nl:Isoglos; cosmetische veranderingen
Grytolle (discuusjeblad | bydroagn)
uutgebrêed med info van de nederlandsche wiki
Regel 1: Regel 1:
{{beg}}
En '''isoglosse''' es e geografische begrenzienge van e toalkundig fenomeen.


Een '''isoglosse''' of '''isofoon''' is e klêen, systemôatisch toalverschil tusschn dialectn die gelyk een grenze deur een toalgebied lôopt. Mêestol gôad et om een uutsproakverschil van nen bepalde klank, soms beperkt tot bepalde posities of bepalde sôortn woordn. Dialectn weirn mêestol ingedêeld ip ground van isoglossn: ols dialectgrenze weird ôa 't meugelik is nen ''isoglossnbundel'' genoomn, e pôar isoglossn die ip dezelste platse of zêre dichte byêen loôpn, en âot da nie' goe meugelik is (deurdat der ter plekke dialectn g'hêel geleidelik inêen overgoân of isoglossn kriskras deurêen loôpn) weirt dikkels toch een bepald' isoglosse ols grenze gekoozn.
Enigste belangryke isoglossn:
* de [[Benratherlinie]] es de ''maken/machen'' isoglosse
* de [[Uerdingerlinie]] markeert de ''ik/ich'' begrenzienge
* de ''Main-linie'' of [[Spierselinie]] markeert et verschil tusschn ''Appel/Apfel''


Ne geleidelikn overgank is êder regel of uutzonderienge; isoglossn lôopn mêestol ollêne dichte in bundels byêen by nateurlike of lankdeurige polletieke grenzn. Vaker zyn grenzn vloeiend: der is e gebied worda veel isoglossn loôpn, môa nie percies ip dezelste platse; in ezô e gebied sprikt je van een overganksdialect.
{{beg}}

== Vôorbildn ==
* de skön/skwon-isoglosse schêed de dialectn van de Frysche Zuudwesthoek van die van de Kleistreke en de Fryske Wouden.
* den isoglossnbundel die de Broabantsch' en de Zêeuwsche dialectn scheêd is êen van de scherpst' in 't Nederlands toalgebied, in diene zin da 't nie ollêne over enkele klanken gôa.
* de [[Benratherlinie]] is de ''maken/machen'' isoglosse
* de [[Uerdingerlinie]] markeert de ''ik/ich'' begrenzienge
* de ''Main-linie'' of [[Spierselinie]] markeer et verschil tusschn ''Appel/Apfel''


[[Categorie:Toalkunde]]
[[Categorie:Toalkunde]]

Versie van 17 sep 2010 15:50

Dat artikel ier is nog moa e klêen begun. Ge zyt g'inviteerd vôor ip bewerkn te klikkn vo mêer encyclopedische kennisse toe te voegn.

Een isoglosse of isofoon is e klêen, systemôatisch toalverschil tusschn dialectn die gelyk een grenze deur een toalgebied lôopt. Mêestol gôad et om een uutsproakverschil van nen bepalde klank, soms beperkt tot bepalde posities of bepalde sôortn woordn. Dialectn weirn mêestol ingedêeld ip ground van isoglossn: ols dialectgrenze weird ôa 't meugelik is nen isoglossnbundel genoomn, e pôar isoglossn die ip dezelste platse of zêre dichte byêen loôpn, en âot da nie' goe meugelik is (deurdat der ter plekke dialectn g'hêel geleidelik inêen overgoân of isoglossn kriskras deurêen loôpn) weirt dikkels toch een bepald' isoglosse ols grenze gekoozn.

Ne geleidelikn overgank is êder regel of uutzonderienge; isoglossn lôopn mêestol ollêne dichte in bundels byêen by nateurlike of lankdeurige polletieke grenzn. Vaker zyn grenzn vloeiend: der is e gebied worda veel isoglossn loôpn, môa nie percies ip dezelste platse; in ezô e gebied sprikt je van een overganksdialect.

Vôorbildn

  • de skön/skwon-isoglosse schêed de dialectn van de Frysche Zuudwesthoek van die van de Kleistreke en de Fryske Wouden.
  • den isoglossnbundel die de Broabantsch' en de Zêeuwsche dialectn scheêd is êen van de scherpst' in 't Nederlands toalgebied, in diene zin da 't nie ollêne over enkele klanken gôa.
  • de Benratherlinie is de maken/machen isoglosse
  • de Uerdingerlinie markeert de ik/ich begrenzienge
  • de Main-linie of Spierselinie markeer et verschil tusschn Appel/Apfel