Isoglosse
| Dat artikel ier is nog moa e klêen begun. Ge zyt g'inviteerd vôor ip bewerkn te klikkn vo mêer encyclopedische kennisse toe te voegn. | 
|
Een isoglosse of isofoon is e klêen, systemôatisch toalverschil tusschn dialectn die lik een grenze deur een toalgebied lôopt. Mêestol gôad et over een uutsproakverschil van nen bepoalde klank, soms beperkt tot bepoalde posities of bepoalde sôortn woordn. Dialectn weirn mêestol ingedêeld ip ground van isoglossn: ols dialectgrenze weird, ot 't meugelik is, nen isoglossnbundel genoomn, e pôar isoglossn die ip dezelste platse of styf dichte byêen loôpn, en ot da nie' goe meugelik is (deurdat er ter plekke dialectn hêel geleidelik in mekôar overgôan of isoglossn kriskras deurêen loôpn) weird dikkels toch een bepoald' isoglosse ols grenze gekoozn.
Ne geleidelikn overgank is idder regel of uutzonderienge; isoglossn lôopn mêestol ollêne dichte in bundels byêen by nateurlike of lankdeurige polletieke grenzn. ’t Gebeur mêer da grenzn vloeiend zyn: der is e gebied wôarda veel isoglossn loôpn, môa nie juste ip dezelste plekke; in ezô e gebied sprikt je van een overganksdialect.
Vôorbildn
[bewerkn | brontekst bewerken]- de skön/skwon-isoglosse schêed de dialectn van de Friesche Zuudwesthoek van die van de Kleistreke en de Fryske Wouden.
- den isoglossnbundel die de Broabantsch' en de Zêeuwsche dialectn scheêd is êen van de scherpst' in 't Nederlands toalgebied, in diene zin da 't nie ollêne over ênigte klanken gôa.
- de Benratherlinie is de maken/machen isoglosse
- de Uerdingerlinie markeert de ik/ich begrenzienge
- de Main-linie of Spierselinie markeer et verschil tusschn Appel/Apfel