Ik zyn (gedicht)
Ik zyn ( Iengels : I am ) is e gedicht geschreevn deur John Clare in 't noajoar van 1844 of 1845 en verschêenn in 1848. 't Wierd ipgesteld ô Clare in 't krankzinnigengesticht van Northampton verblêef (tonne genaamd Northampton County Asylum, en loatre St Andrew's Hospital), ofgezoenderd van zyn famielje en vriendn deur zyn gêestlikke andoenienge.
Da gedicht, geschreevn in drie stanzn van reeglmoatige jambiesche pentameetres en 'n rym-oentwerp "ababab" in d' êeste stanze en e scheema "ababcc" vô de twidde en de derde, beschryft oe da Clare e toevlucht voend vo de kwelliengn van zyn leevn in 't gesticht deur zyn eign zelvn te bevestigen [1] en liefde vô de nateurlikke weireld woarin datn vreede goa vienn in de dôod. Vrimde is 't wê da Clare 't gedicht schrêef van zyn zelfbevestigienge binst zyn joarn in 't gesticht otn ook somtyds peisde datn Byron en Shakespeare was, en zeifs in zeekr ipzicht Byron's gedichtn wilde verbeetrn.
De twidde stanze oendrezoekt de vervrimdienge datn voelt van famielje en moatn omwille van zyn andoenienge "Zelfs de liefste die 'k gêrn zien, d'aldrebeste - Zyn vrimde, neins, nog vrimdre of de reste". De latste stanze bevat godsdienstige verbeeldienge, doe e beroep ip God, êrinnert an 't Eirds Paradys en droomt van 't eemlegeweive, e verwyzienge nor e kathedroal-achtign eemle. 't Gif getuugnisse zowêl van oope vor e gêestlik iernoamals lik van anveirdienge vo de fyzieke werklikeid van vrêedzaam meugn rustn in zyn bemind' eirde. De bestierdre van 't gesticht, W. F. Knight, die doa werkte van april 1845 toe 't ende van januoari 1850, verbeetrde 't gedicht vo Clare. 't Gedicht was êest verscheenn ip 1 januoari 1848 in de Bedford Times of vôgns andre bronn in e Joarverslag van 't krankzinnigngesticht ( Annual Report of the Medical Superintendent of Saint Andrews ) in 1864, en verschêen loatre mê e lichtjes gewyzige tekste in Life of John Clare, de leevsbeschryvienge van de dichtre deur Frederick Martin.
De tietle van 't gedicht wierd gebruukt in 2003 vor e verzaamlienge van Clare's dichtwerk, en 't ad vodien ipgenoomn gewist in e blomleezienge uut 1992 [2].
't Gedicht moe nie verwisseld wordn mê e sonnet dat ook deur Clare geschreevn is, dat ook I Am genaamd is (" 'k voeln da 'k zyn, 'k weetn allêene da 'k zyn/ En sleepn me vôort ip d' eirde die plomp en leeg is"). Da latste mag, oe daj 't ook bekykt, bekeekn wordn lik 'n aanvullnd stik [3].
Ik zyn
[bewerkn | brontekst bewerken]
Niemand peist ip wa da'k zyn, moar ik zyn
Vô me moatn zy 'k aa lange vergoan
'k Verslienn zeive al da zêer van myn
Da 'k vergeetn, da bluuv kommn en goan
Lik van liefde en dôod verdoolde pyn
'k Leevn lik e schimme, moa 'k bluuvn bestoan
In de leegte van gruchte en verachtienge
In de leevnde zêe van droomn en oopn
Zoendre blydschap zoendre verwachtienge
Woa da 't wrak van me leevn is vastegeloopn
Zelfs de liefste die 'k gêrn zien, d'aldrebeste
Zyn vrimde, neins, nog vrimdre of de reste
'k Verlangn noa woa da gin vint ôoit zette e voet
E platse zoendre lach of troan van vromensch
Doa by myn Maakre, by God doar is 't goed
Doa zoete te slaapn lik e kiend is myn wensch
Deur niemand gestôord, nie lastig zeive
't Gras beneen, boovn 't eemle-geweive
( êrtoalinge [4] deur e busveugle )
Verwyziengn
[bewerkn | brontekst bewerken]| Referenties: |
|
Eksterne koppliengn
[bewerkn | brontekst bewerken]- I am (University of Toronto)
- 1998 reading of poem by Robert Pinsky, then U.S. Poet Laureate.
- BBC reading