Kastêel van Male
't Grotste gebouw in Male is 't kasteel van Male.
Geschiedenisse[bewerkn | brontekst bewerken]
In de 9e eeuwe zou 't er 'n torre gestoan en vo de verdedigienge tegen de Vikings.
't Kastêel is in 1166 ingewyd deur Thomas Moore, den aartsbisschop van Canterbury, mo 't wos ol 'n antal joar idder gebouwd deur Filips van den Elzas, die ton graaf van Vloandern wos.
Achter em weunden d'er Johanna en Margaretha van Constantinopel, en loater Gewyde van Dampierre. Under upvolgers makten van Male zelfs under lievelingsplekke.
Graaf Lodewyk van Nevers, die in 1346 sneuvelde in de slag by Crecy, oundertekende in Male 't grotste antal oorkonden in de vuventwientig joar dat ie graaf wos. D'afgevoardigden van de steden kwoamn ier by de graaf "ten parlemente". Twee kêers per joar ield ie "open deur".
De belangrykste persôon uut de geschiedenisse van Male is Lodewyk van Male (geboren in 1329). Ie was de zeune van Lodewyk van Nevers en Margareta van Vrankryk en wierd de 24e graaf van Vloandern.
Ten tyde van de Franse bezettinge zaten de Franse troepen in 't kastêel. In 1302 wierd 't kastêel deur de Bruggeliengen (ounder leidinge van Jan Breydel, Pieter de Coninck en Willem van Gulyk) eroverd.
In 1382 wierd Male bezet deur de Gentenoars en 't kastêel in brande gestoken. Margaretha van Male, dochter van Lodewyk, was up 't kastêel geboren en was intussen getrouwd me de Bourgondischen hertog Filips den Stoutn. Zy zorgde vo de upbouw van n nieuw kastêel. In 1397 woaren de werken gedoan. Mo in 1453 wierd 't were deur de Gentenoars geplunderd en in 1490nog n kêe deur soldoaten van de graaf van Nassau.
Ounder de Spoanse bezettinge gerakte 't kastêel verkommerd en 't wierd in 1558 verkocht deur keunink Filips II an ridder Juan Lopez Gallo. Twee joar loater wierd ie deur Filips II toe baron van Male benoemd.
François Claesman kocht de barony Male me 't kastêel van d'êeste graven van Vloandern. Kort achter 1735 è zyn broere, baron Albert Claesman, 't verbouwd en zyn d'r lanen en fonteinen angeleid. De "vleugel Claesman" en kapelle wierden in Lodewykstyl gestoffeerd en zyn goe bewoard gebleevn.
Achter vele wisselende beweuninge kopt baron en senator Charles Gilles de Pelichy 't kastêel in 1920. Zelfs vo zyn gezin met elf kinders is da vo zomerverbluuf veel te grôot.
In 1953 is olles overgedragen an de Zusters Augustinessen van d'Orde van et Illig Graf. Achter serieuze verbouwingen kwamen de latste zusters van de Sint-Trudoabdy, die under gebouw in de Nieuwe Gentweg in Brugge verlieten, noar ier en starten de nieuwe abdy van Male.