Oageland

't Hoageland (Nederlands: Hageland) es e geogroafische streke in 't oostn van de provinsje Vlams-Broabant. De bekendste steejn zyn Oarschot, Diest en Tienn.

Geografie

De Sint-Martinuskerke van Wezemaal es gemakt van yzerzandsteen

D'oudste vermeldienge van de noame Hageland dateert uut 1500. Ge meugt die noame letterlik uppakkn, ze wilt nietn anders zeggn dan land begruujd mè hoagn of kreupelhout. Dienen regio es 't enigste overgebleevn bebuscht gebied van heel Broabant.

De streke èt nog veel getuugnheuvels. Die heuvels woarn oorsprounkelik zandbankn in en prehistorische zee die heel Vloandern bedekte. By 't wegtrekkn van die zee à peu près drie miljoen joar geleedn, spoelde 'n zochtn ounderground weg binst dat het harte yzerzandsteen da geconcentreerd wos in die zandbankn meer bestand wos teegn erosie.

In die streke ligt het vul van dienen yzerzandsteen. Vroeger wos da veel gebruukt voor in 'n bouw. D'eerste romoansche kerkn uut d'elfste eeuwe woarn upgetrokkn in die materie.

Geschiedenisse

Archeoloogn èn in den regio bewyzn gevoundn van landbouwactiviteitn van zo'n 7000 joar geleedn. Ook de Romeinn en Meroviengers èn hunder spoorn achtergeloatn.

In de 12e eeuwe es de welbekende Norbertynnadby van Averbode gesticht gewist. En in de 13e eeuwe kreeg de stee Diest eigen stadsrechtn, eur eerste loaknuus en e begynhof da één van de best bewoarde es van de hele Nederlandn.

Moa de stee beleefde heur hogtepunt in de 14e en 15e eeuwe, heur inweuners woarn toun rounduut ryke. In Diest èn ze de gotische kerke gebouwd, de loaknalln en de Maagdentoren, dat es e torremotte.

In 1607 goavn de aartshertoogn Albrecht en Isabella updracht vo de barokke Uze-Lieve-Vrouwebasilieke van Scherpnheuvel te bouwn. Sinsdien es datte e belangryk katholiek bedevoartsoord.

Fruut

't Hoageland es gekend vo de fruutteelt. Da komt omdat het vlak neffers de styf vruchtboare groundn ligt van Haspengouw.

D'r zyn verschillige bewegwyzerde bloesemroutes. En binst 'n oest keun je meidoen an begeleide fruutwandeliengn, fruutavondn en proef- en kookevènementn. Ze kweekn d'r zelfs wyn, lik de Hagelander, nen lokoaln wittn wyn.

Vertelliengn

't Hoageland stoat ook bekend vo zyn vele roare vertelliengn dien d'r tout up 'n dag van vandoage nog osan bestoan. Zo komt het dan ze zynder doar olle joare wandeliengn round sprooktjes en vertelliengtjes organiseern, en olleman kut d'r an meidoene.

Veel van die vertellementn goan over heksn. Da zyn wuuvn die dikkers t'hope doen mè den duvel, of die ziekte, zottigie, miskroamn, dood, storm, rein enz. keunn veroorzoakn.

Andere vertelliengn goan over dwoalluchtn die in 'n dounkern te zien zoudn zyn en roare bewegiengn moakn boovn moerassn en riviern.