Sigismund I van Pooln
| 1467-1548 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
 |
||||||
|
||||||
 |
||||||
|
||||||
|
Sigismund I van Pooln of Sigismund I den Oudn (Pools: Zygmunt I Stary) van 't Huus Jagiello (Kozienice, 1 januoari 1467 - Kraków, 1 april 1548), was keunienk van Pooln en Grôothertog van Litouwn van 1506 tout 1548. Je was lid van de Orde van et Gulden Vlies.
Sigismund was de vuufde zeune van Casimir IV Jagiellon en Elisabeth van Ôostnryk, e dochter van de Rôoms-Duutsche keunienk Albrecht II van 't Huus Habsburg. J'is genoemd achter zyn overgrotvoader langs moeders kant, keizer Sigismund van Luxemburg (1368-1437) van 't Hillig Rôoms Ryk.
Je volgde zyn broers Jan I en Alexander I ip ip de Poolsche trône. In januoari 1507 ist ie gekrôond in de Wawelkathedroale van Kraków. Zyn oudste broere Vladislav II was keunienk van Hongareye en Boheemn.
Binst de Pools-Teutoonschn oorloge van 1519-1521 vocht ie teegn de Teutoonsche ridders van de Duutsche Orde.
Albrecht van Brandenburg-Ansbach, e neve van Sigismund, van 't Huus Hohenzollern, was ton de grôotmêester van de Teutoonsche ridders. Albrecht sympathiseerde binst de protestantsche reformoasje me Martin Luther en je bekêerdeg hem tout et Lutheranisme.
In 1521 sloot keunienk Sigismund vrede me zyn neve en ip 8 april 1525 wierd et Verdrag van Kraków getêeknd. D'overêenkomste was de stichtienge van et protestants hertogdom Pruussn, dat in de plekke kwam van de katholieke Teutoonsche Ordestoat. Albrecht was den êestn erfelikkn hertog, mo je most wel zyn nounkel Sigismund anveirdn als lêenhere en 't hertogdom blêeft dus wel e vazalstoat van Pooln.
 Reks: Sigismund I; Middn: zyn broere Vladislav II mè zyn jounges Lodewyk II en Anna van Boheemn; Lienks: Maximiliaan I mè zyn klêendochter Maria. |
Vrouwn en jounges
[bewerkn | brontekst bewerken]Sigismund trouwde in 1512 mè Barbara, dochter van Stefan Zápolya van Hongareye. Ze stierf drie joar loater en met heur had ie allêene mo dochters.
In 1518 trouwdet ie mè Bona Sforza, dochter van Gian Galeazzo Sforza. Ze was e nichtje van keizer Maximiliaan I van Ôostnryk. Ounder heur invloed brocht ie Italioansche kunstenoars noa Kraków.
Z'haan êen zeune en vier dochters. Zyn dochter Catherine trouwde mè Jan III van Zweedn.
Zyn zeune Sigismund II August wierd in 1530 gekrôond tout co-keunienk. Ounder zyn regerienge wierdn in 1569 Pooln en Litouwn verêenigd tout één stoat, et Pools-Litouws Gemêenebest.
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Sigismund I of Poland van Wikimedia Commons. |