Wikipedia:Oe sprik je gy die 20 woordn uut - reeks II
De bedoelienge es om de juuste uutsproake van bepoalde wordn te weetn te kommn.
*Schryf ier gin SV moa schryf zoveel meugelik lik of da j'et uutsprikt, de tabelle vanondern kut joe doaby elpn. *Oe je joen uutsproake ol ziet stoane, zet er toen joen gemeente by. *Oe je joen uutsproake nie ziet stoane, zet er toen joen uutsproake by. *By tweeklankn (diftongen) zet je d'r geweun j of w voorn, tusschn of d'rachter, lik by: zjir (zeer), wok (ook).
De 20 wordn
[brontekst bewerken]De te vertoaln woordn stoan in 't AN.
- bakkerij
- bakkerie: Wervik, Oostende, Mullebeke, Iengelmunstr, Kortrik, Brèènienge, Yper
- bakkerieë: (lange ie): Brugge, Blanknberge, Roeseloare, De Panne, Brèènienge, Poperienge
- bakkrie: Woaregem
- bij mij
- bie mie: Wervik, Mullebeke, Iengelmunstr
- by my: (korte ie): Roeseloare, Kortrik, Poperienge, Yper
- by myn: Brugge, Blanknberge, Oostende, De Panne, Brèènienge
- baai maai: Woaregem
- vrij
- vrie: Wervik, Kortrik
- vry: (korte ie): Brugge, Blanknberge, Roeseloare, Oostende, Iengelmunstr, De Panne, Brèènienge, Poperienge, Yper
- vraai: Woaregem
- blauw
- blow: Brugge, Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Kookloare, Oostende, Iengelmunstr, Kortrik, Brèènienge, Poperienge, Yper
- bos, bossen
- bus, busjn: Wervik, Poperienge, Yper
- bus, busjchn: Blanknberge, Roeseloare
- bus, bussn/busschn: Brugge, Kookloare, Môoslee, Iengelmunstr, De Panne
- bus, bussn: Kortrik
- bos, bossen: Oostende, Brèènienge
- doen, ik deed, gedaan
- doen, ik deen, gedoan: Brugge, De Panne
- doen, ik deie, gedoan: Môoslee, Wervik
- doen, ik deiën, gedoan: Blanknberge
- doe(n), 'k dein, edoa(n): Poperienge, Yper
- doen, 'k dein, gedoan: Brèènienge,Ostende
- doen, / (kan me geen voorbeeld voor de geest halen in OVT 1ste pers. enk., wel VVT, zoals "'k e gedoan". WEL 3de pers: hij deed = "je dei", hedoan: Kookloare
- doen, ik dee, gedoan: Iengelmunstr, Kortrik
- gaan, ik ging, wij gingen, gegaan
- goan, ik goenge, wyder goengn, gegoan: Roeseloare
- goan, ik goenge, wéder goengn, gegoan: Wervik
- goan, ik gienge/goenge, gegoan: Môoslee
- goan, ik gyngn, mynder gyngn, gegoan: Brugge
- goan, ik gyngn, wynder (mynder) gyngn, gegoan: Blanknberge
- goa, 'k gyngn, wyder gyngn, egoa: Poperienge, Yper
- goan, 'k gyng, we gieng wieder, gegoan: Kookloare
- goan, 'k ginge kik, me gingn wijldre, egoan; Woaregem
- goan, 'k gyngn, wyder giengn, gegoan: Oostende, De Panne, Brèènienge
- goan, 'k ginge, wyder gyngn, gegoan: Iengelmunstr, Kortrik
- gauw
- gow: Brugge, Blanknberge, Roeseloare, Wervik, Iengelmunstr, Kortrik
- howwe: Kookloare (tenzij met het W-Vl tussenwerpsel "gow" bedoelt?), Môoslee, Oostende, Brèènienge
- zjere: Poperienge (tja, wat wordt hier bedoeld?)
- zere: Yper (stee)
- gelijk, 't is mij al gelijk
- gelék, 't es my ol gelék: Wervik
- gelyk, 't is myn ol gelyk: Brugge
- gelyk, 't is myn al gelyk: Blanknberge
- gelyk, 't es my ol glyk: Môoslee, Iengelmunstr
- gelyk, 't es my(n) ol gelyk: Kortrik
- gelyk, 't is my(n) ol gelyk: Kookloare, Roeseloare, Brèènienge
- gelyk, 't i(s) myn ol gelyk: Poperienge, Yper
- gelyk, 't is men ol gelyk: Oostende, De Panne, Brèènienge
- gezondheid
- gezoondeit: Wervik
- gezoenteit: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Oostende, De Panne, Brèènienge, Poperienge, Yper
- gezoendeit/gezoenteit: Kookloare, Roeseloare santé ;-)
- gezondeit: Iengelmunstr
- gezondeit: Kortrik
- gezoentyt: Ostende
- gezontiet: Woaregem
- gras
- ges: Môoslee, Roeseloare, Wervik, Iengelmunstr, Kortrik, Poperienge, Yper, Koanegem, Wingne
- gas: Blanknberge, Brugge, Westvletern, Diksmude, Kookloare
- gras: [[Oostende], Brèènienge
- een hele hoop
- ne heeln oop: Wervik, Yper (stee)
- e hèèlenoop: Brugge, Oostende, De Panne, Brèènienge
- e heiln oop: Blanknberge
- ne hjeelen oop: Kookloare, Roeseloare (met eigenlijk liaison van eind -n aan de "oop"), Iengelmunstr, Môoslee
- e hjeelnoop: Poperienge wingne koangegem
- ne hjeeln wop: Kortrik
- ne hieëln uuëp: Woaregem
- helemaal
- helegansn: Wervik
- hèèlegangs: Brugge
- heilegans: Blanknberge
- hjeelehans: Kookloare, Roeseloare, Môoslee, Iengelmunstr, Kortrik
- hjeilegasn: Poperienge (valt niet te beschrijven), Yper
- hèèlegans: Oostende, De Panne, Brèènienge
- hieëltegans: Woaregem
- komen, ik kwam, jij kwam, gekomen
- kommn, ik kwoame, gy kwamt, gekommn: Wervik
- kommn, ik kwame, je kwam gy, gekommn: Brugge
- kommn, ik kwoamn, gy kwam (je kwam gy), gekommn: Blanknberge
- komm, ik kwoame, gy kwoam, gekomm: Môoslee
- komm(n), 'k kwamn-ik, he kwam(t)-gie nie, gekomm: Kookloare, Roeseloare, Iengelmunstr, Kortrik
- kommn, ik kwaamn, gy kwaamt, gekommn: Oostende, De Panne
- kommn, ik kwaamn, je kwaam gy, ekommn: Poperienge, Yper
- komn, ik kaamn, gy kaamt, gekomn: Brèènienge
- kopen, ik koop, ik kocht, gekocht
- koopn, ik kope, ik kochte, gekocht: Wervik
- koopn, ik koopn, ik kochtn, gekocht: Brugge, Blanknberge, Kookloare, Oostende, De Panne, Brèènienge
- koopn, ik koopn, ik kochtn, ekocht: Poperienge, Yper
- kôopn, ik kôpe, ik kochte, gekocht: Môoslee
- kwopn, ik kwope, ik kochte, gekocht: Iengelmunstr, Kortrik
- kuuëpn, ik kuuëpe, ik kochtege, ekocht: Woaregem
- maken, jij maakt, jij maakte, gemaakt
- moakn, gy makt, gy makte, gemakt: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Wervik, Kookloare, Iengelmunstr, Kortrik
- makn, gy makt, gy miekt, gemakt: De Panne
- maakn, gy makt, gy miekt, gemakt: Brèènienge
- moakn, je makt gy, je miek gy, emakt: Poperienge, Yper
- maakn, je makt gy, je makte gy, gemakt: Ostende
- mookn, ge mookt gaai, ge mookteget gaai, emookt: Woaregem
- praalgraven
- proalgroavn: Brugge, Blanknberge, Môoslee(wukken typisch Westvlams woord...), Wervik, Kookloare, Iengelmunstr, Kortrik
- praalgraavn: Oostende, De Panne, Brèènienge
- slecht
- slicht: Brugge, Môoslee, Wervik, Kookloare, Oostende, Iengelmunstr, De Panne, Kortrik, Brèènienge, Poperienge, Yper
- tussen slicht en slecht: Blanknberge
- staaf
- stoave: Brugge, Blanknberge, Kookloare, Môoslee, Wervik, Iengelmunstr, Kortrik
- stave: Oostende, De Panne, Brèènienge
- koane: Kortrik
- vallen, ik viel, gevallen
- voln, ik viele, gevoln: Môoslee, Wervik, Iengelmunstr, Kortrik
- valn, ik vieln, gevaln: Blanknberge, Brugge
- volln, 'k vieln, hevoln: Kookloare, Oostende, De Panne, Brèènienge
(Ter info: opletten, want in deze serie worden 2 fenomemen aangehaald: 1/ de werkwoordsvorm 1ste pers. enkelvoud -en of -e (Noord+centraal Wvl <-> Kortrijk en omgeving) 2/ de heldere AA: kuststreek rond oostende <-> rest van provincie) --LimoWreck 20:53, 20 moarte 2007 (UTC))
- volln, 'k vieln, evoln: Poperienge, Yper
- vooln, ik viele, evooln: Woaregem
- ver, verder, verst
- verre, vwodder: Wervik, Kookloare, Iengelmunstr, Kortrik
- verre, voddre: Môoslee
- verre, vodder: Poperienge, Yper
- verre, verder: Blanknberge, Kookloare, De Panne, Brèènienge
- verre, vedder: Oostende
- verre, vooëdre, vooëst/fooëst: Woaregem
- verdeling
- verdelynge: Wervik, Yper (stee)
- verdèèlynge: Brugge, Oostende, De Panne, Brèènienge
- verdeilynge: Blanknberge
- verdjelienge: Kookloare, Môoslee, Kortrik
- verdjeilieng: Poperienge,
- verdjelink: Iengelmunstr
- verdieëlinge: Woaregem
- vers, verse melk
- ves, vesjke mêêk: Wervik
- ves, veske melk: Môoslee, Kortrik
- vas, vasche malk: Brugge
- vas, vasjche melk: Blanknberge
- ves, vesjche me(l)k: Kookloare, Brèènienge
- ves, vasche melk: Oostende, De Panne
- ves, verske melk: Iengelmunstr
- ves, vesje mek: Poperienge, Yper
- ves, vesse melk: Woaregem
- Vlaming
- Vloamynk: Môoslee, Wervik, Iengelmunstr, Blanknberge, Roeseloare, Kortrik, Poperienge, Yper
- Vlamynk: Brugge, Oostende, Brèènienge
- Vloamieng/Vloamienk: Kookloare, De Panne
- Vlomink: Woaregem
- zacht
- zochte: Blanknberge, Brugge, Kookloare, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Oostende, Iengelmunstr, De Panne, Kortrik, Brèènienge, Poperienge, Yper
- nes: Kortrik, Poperienge, Yper (gebruik ik allebei, maar er is een nuance tussen 'zochte' en 'nes')
- zee
- zee: Wervik, Yper (stee)
- zèè: Brugge, Oostende, De Panne, Brèènienge
- zeië: Blanknberge
- zjee: Kookloare, Môoslee, Iengelmunstr
- zji: Kortrik
- zieje: Poperienge (moeilijk om 2de lettergreep weer te geven... dit is het ook niet helemaal - laatste "e" is niet dof)
- zien, ik zag, wij zagen, gezien
- zien, ik zoage, wéder zoagn, geziene: Wervik
- zien, ik zagn, me zagn mynder, gezien: Brugge
- zien, ik zoagn, wynder zoagn (me zoagen mynder), gezien: Blanknberge, Kookloare
- ziên, 'k zoage, wyder zoagn, geziên: Môoslee
- zien, 'k zaagn, me/wyder zaagn, gezien: Oostende, De Panne, Brèènienge
- zie, 'k zaagn, me/wyder zaagn, ezien: Poperienge, Yper
- zien, 'k zagge, wyder zagn, gezien: Iengelmunstr, Kortrik
- zien, 'k zogge, me zoggn wijldre, ezien: Woaregem
Teekns
[brontekst bewerken]| Gebruuk | Wanneer | Upmerkiengn |
|---|---|---|
| y | KORTE klienker lik in brouwery | |
| ie | LANGE klienker lik in diere | zelste klank lik y in brouwery moa LANK uutgesprookn |
| i | KORTE klienker lik in wit | |
| èè | LANGE klienker lik in pèèrd (Kortryks: paard) | zelste klank lik è in élève, of i in wit moa LANK uutgesprookn |
| e | KORTE klienker lik in pet | |
| êê | LANGE klienker lik in pêêrd (Brugs: paard) | zelste klank lik e in pet moa LANK uutgesprookn |
| é | KORTE klienker lik in pépé | |
| ee | LANGE klienker lik in zeer | zelste klank lik é in pépé moa LANK uutgesprookn |
| a | KORTE klienker lik in pad | |
| aa | LANGE klienker lik in AN taal | zelste klank lik a in pad moa LANK uutgesprookn |
| o | KORTE klienker lik in pot | |
| oa | LANGE klienker lik in toale | zelste klank lik o in pot moa LANK uutgesprookn |
| ô | KORTE klienker lik in ôt (ZOWVL: hout) | zelste klank lik oo in droog moa KORT uutgesprookn Let up: by de ô oor je gin oe moa wel en korte oo |
| oo | LANGE klienker lik in droog | |
| u | KORTE klienker lik in dunne | |
| ûû | LANGE klienker | zelste klank lik u in dunne moa LANK uutgesprookn |
| ö | KORTE klienker lik in blövn (ZOWVL: bijven) | zelste klank lik eu in deure moa KORT uutgesprookn |
| eu | LANGE klienker lik in deure | |
| ü | KORTE klienker | zelste klank lik uu in muur moa KORT uutgesprookn |
| uu | LANGE klienker lik in AN muur | |
| oe | lik in doen | Zowel lank of kort |
| ei | lik in eiers | Gebruuk ei ollene by tweeklankn |