Discuusje:Periodiek système

Systim vs. systeim

Moet da nie zyn systeim? Tbc 22:25, 21 ogustus 2007 (UTC)

Das weerol te zien va woa da je zyt zeker? Ik ent genoemd no et oofdstuk da Patrick ip myn discuusjeblad gezet aat.. Jack the Stripper 22:29, 21 ogustus 2007 (UTC)

"Systim" werkt ook ip myn systeim... :-)--Zeisterre 08:36, 22 ogustus 2007 (UTC)

Wuk es volgens junder 't verschil tusschn systim en systeim? Systeim doe my peizn an peird, ein, dus eerder e lange èè, binst dat et ier e korte 'i' is lik van 'ik'. Systim vinne'k beter want dudelikker, 'k vinne't spytig dat et ernoemd es, wos volgens my nievers vo nodig. --Patrick 15 okt 2007 07:40 (UTC)

Streekofankelik zeekr. K' peize da in de mêeste gevolln teim dichter by tème ligt dan tim. --Foroa 15 okt 2007 08:08 (UTC)

Oet streekofankelik es, es d'r ginnen reedn vo artikelnoamn te verandern, toun beter mè nen redirect werkn. --Patrick 15 okt 2007 08:12 (UTC)

Oat er ginne SV reegl is, dan doe iedrêen voe wel. Achter olles, in de mêeste gevolln ligt teim dichter by tème (en teem) dan tim (korte klank). Voe my es systim de minst goeie iplossienge. --Foroa 15 okt 2007 08:39 (UTC)

Ik (Noordn) spreekn da 'tème' uut lik in peird en nie mè 'n korte i .'k Zien ook dat 'r vele 'bild 'zeggn i.p.v. ik 'beeld' . Moa 'k vindn dat inderdoad gin foute omda 't streekofankelik is.--Pastel 15 okt 2007 08:49 (UTC)

De ei in systeim doe my te vele peinzn an de tweeklanke, lik in geheim. By zowel systim lik systeim vind je de Fransche uutsproake nog dudelik were. Zoun me toun ne beter geweun système gebruukn? Zie ook de surtout en à peu près-discuusjes da me g'ed ein: nie onnodig fonetiseern by leenwoordn die nog dudelik de buutnlandsche uutsproake èn. --Patrick 15 okt 2007 08:58 (UTC)

Voe my es't in de klasse mei/me/mè, peird/pèèrd/pèrd, dôod/doad, ... En oe dan ôok, ge goat toch nie systimoatisch of systèmoatisch schryvn ? --Foroa 15 okt 2007 09:11 (UTC)

Volledig d'akkoord, die klasse es verre van dudelik. Moa ik zegge wel systemoatisch (in olle gevol gin systeimoatisch) :-) --Patrick 15 okt 2007 09:16 (UTC)

Ik zyn ook vo 'système' mo 'k zoun 'systemoatisch' schryvn--Pastel 15 okt 2007 11:37 (UTC)

Ik peizn ook dat de uutsproake van 't Frans komt. Dus zyn 'k ook vo "système"--Zeisterre 15 okt 2007 12:13 (UTC)

By myn weetn zyn d'er gin leenwordn die eindigen ip en oneutgesprookn -e en die dus sproak/lees verwarrienge kunn geevn me de vlamse eutsproake. --Foroa 22 feb 2008 23:14 (UTC)

"Surtout" endigt up en "t". Oeveel Vloamiengn goan "suurtoeT" zeggn volgens jou??? --Patrick 22 feb 2008 23:20 (UTC)

Système es en extra lettergrepe, breekt dus het woordbeeld en het leesritme. Gin appels me peren vergelykn. Kendje nog courante leenwordn da'n en extra lettergrepe toevoegn tenopzichte van de an versie ? --Foroa 22 feb 2008 23:34 (UTC)

't Is nie omda 'k vô 'système' zyn da 'k teegn 'systeim' zyn en me goan toch moetn overeen kommn. Ik vindn z'olle twêe goed. 't Eeste omdat 't 'n leenwoord is en 't twidde omda 'systeem' toch ook in 't AN gebruukt is. Da ligt anders mè 'à peu près' en 'surtout' (en 'juste' omda je da met 'n Fransche 'j' zegt), die nie in 't Nederlands gebruukt zyn.--Pastel 23 feb 2008 11:28 (UTC)

Die ei in "eim" doe myn ook tevele peizn an de tweeklank. Ik en ook liever "crème" of "kreim" (lik da 't stoat by de typische West-Vlamsche woordn). En oe zoun ze da schryvn in 't Brugs woordnboek? :-)--Zeisterre 23 feb 2008 17:30 (UTC)

"systeim" es gin goed alternatief. Weddn da 't in 't Brugs "systèèm" es? :-) --Patrick 23 feb 2008 17:45 (UTC)

Dat is wel logisch ee. :-) In 't AN schryvn ze 'crème'. 't Stoat in de van Dale.--Pastel 23 feb 2008 17:53 (UTC)

Pastel, da's en goe analyse. Tot nu toe eirgebreukn we by myn weetn lêenworden van 't AN moa vindn we gin nieuwe eut (eutgezonderd juste voe de klank juste te krygn). Die lêenwordn vermindren serious de meuglikse spellingsvarioaties.

M'ein ol dikwyls geziene dan der vele 't moeilik eine met de ei, nie ollêne me systeim, moa ôok ei (heb), eine (hebben), kreim, peird (pèèrd), bleine (blein). Persôonlik ei 'k er gin probleem mee omdat de twêeklank ei (van eieren) nie vele vôornkomt in 't AN en nog veel minder in 't SV. Teut nu toe zegt de SV da't moe ei zyn. Moa 't es nie omda'm me doar en probleem mee eine da'n we rap olle sorten vrimde lêenwordn moetn goan eutvindn lik système, voe da probleem te omzeiln. Doamee lossn we êen probleem ip en moakn twêe nieuwe.

Dus oat die SV -ei nie goe zit, ton moet er en debat zyn over oe dat' beetr kan, lik bevôorbeeld systèim, pèire, pèird, èin, niewèird, krèim, geirne, weireld, steirt, bleitn, bleine, ... --Foroa 24 feb 2008 16:24 (UTC)

Leenwoordn zyn woordn die uut en andere toale geleend zyn, voor uus surtout uut et Frans. 't Es verkeerd van jou van West-Vlamsche leenwoordn te goan vergelykn me dedie van 't AN, peins moar an à peu près, surtout.

En lees de kee goed den SV Foroa. SV-ei es osan e tweeklanke, uutgezounderd voor "r" (peird, weireld enz.) --Patrick 24 feb 2008 16:35 (UTC)

à peu près, surtout zyn overgepakt omdat er gin vlamsche/AN schryfwyze bestoat, hetgêen nie 't geval is me systeim.

Oaje Wikipedia:SV_V1.2#SV-ei goe leest stoan er surtout êenklanken woavan dat'er volgens my in 't SV mêer bestoane dan twêeklankn. --Foroa 24 feb 2008 18:11 (UTC)

Volgens my zyn de meeste van die woordn nie problemoatisch, moa ge schryft ze gy wel roar.

ik è/ee/en (ik heb), èn/en (AN hebben), crème (gin katte die kreim schryft), peird, geirne, weireld. --Patrick 24 feb 2008 19:35 (UTC)

Jack, 'n West- Vlams woord kan nie van 't Nederlands kommn want de oorsproung bestoat ol veel langer. De oorsproung van 'systeem' komt van 't Volkslatyn 'systéma' en 't Grieks 'sustèma'. Dus moet da nie per se in 't Frans gescheevn wordn en is volgns myn 'systeim' ook goed. (à peu près komt wel van 't Frans). 'k Zoun wel 'crème' schryvn lik in 't AN.--Pastel 25 feb 2008 08:47 (UTC)

Oe je nie vo "système" zyt, zyn d'r verschillige betere alternatievn dan "systeim". --Patrick 25 feb 2008 09:03 (UTC)

Système bespreekboar

Ik è "système" toegepast omda an 't ende van de discuusje ik, Zeisterre en Pastel vo "système" woarn. Dus è'k de drie, vier spelliengn die overol gebruukt woarn (systim, systeem, systèm, systeim...) veranderd in "système". Soms moetn me discuusjes durven of te rondn, da zie 'k trouwens lik één van myn toakn ier (lik toalmeester bedoele 'k). En voor olle dudelikeid, da wilt zeker nie zeggn dat me achterof nie mè keunn discuteern over wukke spelliengn d'r best zyn voor uze typische West-Vlamsche woordn en uutsproakn, integendeel. Da geldt vo de Wikipedia:Toalvroagn, vo AN systeem en vo SV in 't olgemeen. Moar doe da toun up en treffelikke maniere, deur de discuusje an te goane, en nie deur domweg ol myn anpassiengn were te droain. 'k Zitte 'k ik ier nie vo de klucht bezig. --Patrick 25 feb 2008 09:32 (UTC)

Ik probeern ollene moar een maniere te vindn die vor iedereen goed is en da m'ollemolle overeen kommn. Moa 'k en soms den indruk dan der ier sommigte surtout zittn vô makkoar te pestn en dat is toch nie in 't belang van de wiki. Ik en de 'ei' noois ideoal gevoundn, moa je schryft toch ook 'de Antwerpse Meir' (wat da nateurlik vôor 'n 'r' is). Misschien is 'système' lik crème 't minst slechte. En zo'n spel moakn vor één woordje is nu toch ook nie nodig.--Pastel 25 feb 2008 11:02 (UTC)

D'akkoord. Up en bepoald moment moe je discuusjes keunn ofroundn en nie in joun eigen gelyk bluuvn steekn. SV es dudelik genoeg oe je 't my vroagt: "ei" es tweeklanke uutgezounderd voor "r".

En 'k ope da je gy my nie ziet lik een van die "sommigte"?... --Patrick 25 feb 2008 11:31 (UTC)

Ik en junder olle twêe styf geirn en 'k vindn da je gy e vrêe goe karakter èt Patrick, moar on ze joun kwoad moakn begun je met ounnodige verwytn te smytn, die 't ollene moar erger moakn.--Pastel 25 feb 2008 12:04 (UTC)

Ok, merci vo 't complimentje, moa peins je gy da'k ier surtout zitte vô anderen te pestn? --Patrick 25 feb 2008 12:13 (UTC)

Neen, en van Foroa goat dat ôok wel azo nie zyn.--Pastel 25 feb 2008 12:36 (UTC)

Ok, dat es dudelik. Ge moet en koe en koe durvn noemn Pastel :-) --Patrick 25 feb 2008 12:38 (UTC)

En 'k goa my in 't vervolg en bitje meer inoudn (allez, zolange dan ze 't toch nie te bount moakn ;-) --Patrick 25 feb 2008 13:01 (UTC)

Ier myn latste subjectieve interventie over het conflict.

1. In november 2007 eik ol de systeim's consistent en uniform gemakt in lijne met de noame van het artikel, met één eutzonderienge: 12 (getal).

2. De ênigste SV reegl ter zoake is Wikipedia:SV_V1.2#SV-ei woaran da systeim beantwoord. En argument lik: da doe my tevele peizen an en twêeklank is nie overteugnd, surtout omdat het by d'andre êenklank ei gin probleem schynt te zyn. Juste lik da myn argument da "periodiek système" in ne vlamsche tekst of volglyste d'er belachelik eutziet voe sommigste ôok nie goat overteugn. Dus oaje 'n word wil schryvn da deudlik afwykt van de SV reegls, ton es't mêer dan normoal daj êerst overêenkomt

3. Van de 6 minsen die tussengekoomn zyn in de discussie, woarn der ip 't ende 3 voe système: da kun je ginne consensus noemn volgens my. Oevele dan der teegn systeim woarn es ôok nie geweten; êen of twêe van de zesse ?

4. Ip 9 november eit Patrick proberen in myn artikel van de gêestelikken système in te voeren, hetgêen da'k direct weregedroaid ei: zonder consensus moe'j nie overol gan verandren.

5. Lik da'k op iedre verandrienge reagere die nie conform de regels en d'ofsproakn es, ei'k gereageerd oat Patrick olles massoal begoste te verandren. Te heftig meschien, moa sommigste diengn komd'je wel ne kêe beu. De reste van myn conclusies oud'ek voe my. --Foroa 25 feb 2008 18:08 (UTC)

Discuteern en debatteern es etwod anders dan joun menienge/voorkeure per se willn deuredriengn. En dien indruk gif je gy wel Foroa. Dat es gin verwyt, ollene moar en constaterienge.

Moar wuk da 'k ik stravver vinne, es da joun argumentn langs gin kantn kloppn.

1. D'r wos nie één uutzounderienge, d'r woarn d'r verschillige: portoal weetnschap, helium, woaterstof vo d'r moar en poar te noemn. Oe je wilt tegenargumenteern moe je juste tegenargumenteern en gin zand in de mienschn under ogen strooin.

2. Da 'systeim' beantwoordt an SV es zelfbedrog. SV zegt da ei+r (peird, geirne...) gin tweeklanke es, in andere woordn wel.

2. 't Es nie omdat en argument vo jou nie overteugend overkomt, dat je d'r doarom gin rekenienge mè moet oudn. 't En woare da je gy vindt da je en monopolie èt up de enige correcte menienge round spellienge?

3+4+5. Ge verwyt my dan d'r "moar" drie système zoagn zittn en da datte ginnen consensus zoudt zyn. Moar oevele èn expliciet gezeid d'akkoord te zyn mè systeim? Ge woart den enigstn Foroa. Es dat consensus? Of noem je dat en ofsproake? 't èt jou in olle gevol nie tegeng'oudn vo olles te verandern na joun gedacht.

--Patrick 25 feb 2008 18:53 (UTC)

Sorry, moa k'oa inderdoad drie artikels me systim in over 't oofd gezien. --Foroa 25 feb 2008 20:38 (UTC)

En sorry, 'k oa dus nie geziene dat in de vôrige versie van het SV, woarip da'k my baseerde, stond:

Schrijf ei voor de klank die je hoort in de regionale versies van AN paard, gaarne, staart, wereld (peird, pèrd, peerd, pèèrd, ...). Die 'ei' is in deze context geen tweeklank.

SV: Ik ei da peird geirne.      (Ik heb dat paard graag.)
SV: Stop ne kêe mei bleitn.     (Hou nu es op met wenen.)

En dat Patrick de nieuwe SV versie veranderd eit, bleiten der eut gezwierd eit en dat de êenklank ei nu beperkt es tot de ei ollêne moa vôorn de -r. --Foroa 26 feb 2008 08:02 (UTC)

Woarom mag ei vôor 'n 'r' en nie vôor 'n andere letter? En oe moe je 'bleine' anders schryvn? --Pastel 26 feb 2008 07:11 (UTC)

En oe je wilt debatteern over AN 'systeem' in et West-Vlams, woar da 'k ik gin één probleem mè è, argumenteer toun nie osan vanuut joun eigen groot gelyk moar doe da ne kee up e normoale maniere, lik by de Wikipedia:Toalvroagn: som olle alternatievn up en zet joun menienge neffers joun voorkeure. 't Goat voor olleman stikkn geestiger zyn. --Patrick 25 feb 2008 19:19 (UTC)

'k Wiln nu gin party trekn, mo joen redenerienge doe me peizen an e drogreden Patrick: 't is ni want da der ni gestemd is op et tegengestelde van optie X, da et dorom wil zegn da optie X in trek is. Mo goed, meerderheden... Over de semantiek omtrent "systeem" kennek niks, doavoren zoek eki moen zoekn wanneer "systeem" in 't Nederlands en et Germaans is geïntroduceerd, anders kunn me niks zegn over at van 't Frans ofkomstig is of ni. Ergens kuk me der moeilik in viendn da West-Vlams em direct op 't Latyns zoe inspireern. Jack the Stripper 25 feb 2008 22:47 (UTC)

Wordt da in de Westoek etc. eigenlijk ook lik in 't Frans uutgesprookn, of eje ook "systjim"? Jack the Stripper 25 feb 2008 23:00 (UTC)

Ge moet et idder zoekn Jack. In de 16e, 17e eeuwe woarn d'r veel bekende Vlamsche weetnschappers, de meeste zyn noa 't Noordn gevlucht of uutgeweekn. 't Zou dus goed keunn da systema idder in 't Vlams gebruukt èt gewist dan in 't Ollands. Van Nederlands moe je nog nie koutn want et bestound mè moeite. --Patrick 25 feb 2008 23:11 (UTC)

In Wervik klienkt et lik "systim". Eerst schreve'k ik da azo moa da vrochte up sommigste under système ;-) --Patrick 25 feb 2008 23:11 (UTC)

Touché, oender de Spanjoarden was da zeker eh? En meh, taal is compliqué. We gont ki an Frans Debrabandere moen vragen, of ak ze zeune nog ki zien op café gok et an em vragen :-) Jack the Stripper 25 feb 2008 23:18 (UTC)

In zynen "West-Vlaams etymologisch woordenboek" stoat et in olle gevol nie. Goat je dat em toun ne kee zeggn oe j'em ziet? :-) --Patrick 26 feb 2008 00:01 (UTC)

Etymologie

In den Collins English Dictionary è'k d'etymologie van 't Iengels word "system" gevoundn. Dat es gin West-Vlams, da wete'k ik ook wel, moa 't kut indicatief zyn.

C17 (=17e eeuwe): from French système, from Late Latin systēma, from Greek sustēma, from SYN- + histanai to cause to stand.

--Patrick 26 feb 2008 00:05 (UTC)

Ik an 't gevoundn in myn 'vreemde woordenboek'.(Ze moakn 'n verschil tusschn Latyn en volkslatyn) systeem: volksl. systéma, grieks sustèma. afkomstig van sun= samen, en histèmi= stellen. Toen het Latijn in betekenis afnam werd het opgevolgd door het Frans.

Verzekers een domme vroage moar ik zyn nie zo slim lik gynder: Woarom mag ei vôor 'n 'r' en nie vôor 'n andere letter? --Pastel 26 feb 2008 07:11 (UTC)

Dat es juste woar da heel de discuusje round droait. Woordn lik peird, geirne vind je geregeld were buutn de vls, peins moar an de noamn van restaurants, cafés, of in tekstn van liedjes van West-Vlamsche zangers (Willem Vermandere e.d.). Over ei+r es d'r volgens my nie vele discuusje ier. In andere contextn es 't minder evident: Zeisterre moe je mè tweeklanke leezn, ik ei (nu schryvn me wynder ik è) es toun were gin tweeklanke, moar en ei wel... --Patrick 26 feb 2008 08:28 (UTC)

SV-ei

Ik è probleemgevolln lik bleitn, ik ei en ende geleen uut de voorbeeldn g'oald omda d'r over 't gebruuk van de klankn ei, è, èè... te vele discuusje bestound (en bestoat). Binst dat er over peird, geirne, weireld nauweliks discuusje bestoat.

Me keunn bluuvn discuteern, argumenteern en tegenargumenteern. Ik stelle voorn da me en serieus debat begunn over et gebruuk van die ei, è, èè, eie, ee, Brugsche æ (pærd) enz. Me keunn in drie foasn werkn:

1. Inventariseern van woordn en klankn — es ol voor en stik gebeurd, zie Wikipedia:SV-Klankleer
2. upsommn van spelliengsalternatievn
3. peilienge

Bedoelienge es vo twyfelgevolln die nie of nie genoeg gedocumenteerd zyn, up te lossn. Zy je gynder doavoorn te vindn? --Patrick 26 feb 2008 08:43 (UTC)

Preciezerienge: in de latste SV eit Patrick de standoard veranderd om de -ei êenklank olléne moa toe te loatn vôorn de r. In de vôrign woarn er gin beperkiengn. --Foroa 26 feb 2008 11:29 (UTC)

Ik en niks teegn "bleitn", "bleine", "greitn", "treitern"...--Zeisterre 26 feb 2008 11:47 (UTC)

Ein is in 190 artikels gebreukt, eit in 330, ei (ik heb) +_ 70 artikels plus nog dreilpander, treitren, reint (Wervik), motrein, fleiter, greitn, keise, kweiken, pleite, eimer, peignoir, speike, tefeite, teis, tweis. En voe my es't er doa niks mis mee. --Foroa 26 feb 2008 13:29 (UTC)

Dat es juste, de "ei" wos/es styf vele gebruukt. --Patrick 26 feb 2008 20:52 (UTC)

Ik wel. (antwoord ip vroage peilinge)--Pastel 26 feb 2008 08:54 (UTC)

Moar ik peizn dan de mêeste doa nie goan van wakker liggn en ot 't symbool 'ei' anveird is in 'Antwerpen Meir', en ook in 'bleitn' en 'bleine', zie 'k nie in woarom da je 'systeim' met 'n tweeklank zou leezn. En dedie die 'systim' zeggn lik in Wervik moetn 't tóch anders schryvn.--Pastel 26 feb 2008 09:44 (UTC)

Os ze in Wervik "systim" zeggn is da volgns myn omda ze dat echt ip z'n Frans uutspreekn lik over de grenze. Dus etwien van Wervik kan nie anders of "système" schryvn... --Zeisterre 26 feb 2008 11:42 (UTC)

Nie akkôord. Klankmoatig es't er voe my letter verschil in systeim en système. 'k peize ze dat de aversie voe de ei komt omda'n z'in Wervik minder de ein gebreukn en vele de twêeklank mei, doamei, ... --Foroa 26 feb 2008 15:14 (UTC)

In Ostende is 't ook ip ze Frans utgesprookn, mo die eind -e doe myn inderdoad peizen an systeem-/uh/ (schwa?). Jack the Stripper 26 feb 2008 18:43 (UTC)

Goed initiatief, Patrick! Want d'interessante discuusje was ol e tydje verwoaterd tout een irritant spelletje woaby dat er op de man wos espeeld... --Astro 26 feb 2008 10:46 (UTC)

Prima. 'k Goa 'k ik moderator zyn en zorgn dat et debat serieus bluuft en nie in en persoonlik, irritant spelletje verwoatert. --Patrick 26 feb 2008 16:05 (UTC)