Occitanië
Dat artikel goat over d' etnisch-culturele landstreeke Occitanië. Vo de Fransche administratieve regio, kykt noa Occitanie.
.svg)
Occitanië (Occitoans: Occitània, Frans: Occitanie) is d' historische regio woar dat Occitoans of langue d'oc vroeger de belangrykste gesprookn toale was en woar da 't somtyds nog alsan gebruukt wordt, grôotndêels ols twêede toale. 't Cultureel gebied omvat grofweg de zuudelykn helt van Frankryk en ook e dêel van Catalonië (Val d'Aran), Monaco en kleindere dêeln van Italië (Occitoansche valleien, Guardia Piemontese). Occitanië is sins de Middelêeuwn erkend ols toalkundig en cultureel concept, moar is nôois e legale of pollitieke entiteit gewist oender die noame. 't Gebied was pertang in de Romeinschn tyd verênigd oender de noame Zeevn Provinsjes (Latyn: Septem Provinciae) en in de vroege Middelêeuwn (Aquitanica of 't Visigotisch Ryk van Toulouse).
Teegnwoordig zyn der 200.000-800.000 menschn van de 16 miljoen inweuners in 't gebied die goed Occitoans klappn, hoewel dat de mêest gesprookn toaln Frans, Cataloans, Spoans en Italioans zyn. Sedert 2006 is d' Occitoansche toale een officiële toale van Catalonië, woaroender d' Aran-valleie (Val d'Aran), woar dat Occitoans officiele stoatus gekreegn èt in 1990.
In de Romeinschn tyd was 't grotste dêel van Occitanië bekend oender de noame Aquitania. De vroegere veroverde gebiedn noemdegn Provincia Romana (vandoar Provence), binst dat de nôordelyke provinsjes van wat da nu Frankryk is, Gallia (Gallië) genoemd wierd.
Occitanië omvat de volgnde streekn:
- De zuudelykn helt van Frankryk: de Provence, Drôme-Vivarais, Auvergne, Limousin, Guyenne, Gascogne, Zuud-Dauphiné en Languedoc. Frans is nu de dominante toale in 't gebied. Occitoans wordt nie erkend ols officiële toale.
- D' Occitoansche valleien in d' Italioansche Alpn, woar dat d' Occitoansche toale in 1999 e legale stoatus gekreegn èt. Da zyn vêertien Piedmonteesche valleien in de provinsje Cuneo en de metropolitane stad Turyn, ook in berggemêentn van de regio Ligurië (provinsje Imperia), en in één gemêente (Guardia Piemontese) in de regio Calabrië (provinsje Cosenza).
- D' Aran-valleie, in de Pyreneen in Catalonië, woar dat Occitoans sins 1990 een officiële toale is.
- 't Vorstndom Monaco (woar dat Occitoans traditioneel neffest Monegaskisch wordt gesprookn).
In Occitanië liggn nu de volgnde administratieve regio's van Frankryk:
- Auvergne-Rhône-Alpes (de departementn Ardèche, Cantal, Drôme, Haute-Loire en Puy-de-Dôme)
- Nouvelle-Aquitaine (met uutzoenderienge van de departementn Charente, Charente-Maritime, Deux-Sèvres en Vienne)
- Occitanie
- Provence-Alpes-Côte d'Azur
Den 28e september 2016 kwam Occitanie de noame van d' administratieve regio die de regio's Midi-Pyrénées en Languedoc-Roussillon ipvolgde.
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Occitania van Wikimedia Commons. |