Hommel (plante)
- Dit artikel es geschreevn in 't Poperiengs, en da zou best ozô bluuvn.
Hommel (Nederlands: hop(pe)) is e twèslachtige plante va de Cannabaceae-familie.
De plante wos tot voe kort vôornoamelyk ekwikt vour in bier te doen. In de knops zit er e stoffe (lupuline, e geelachtige poere) die e zeure smoake gift an 't bier. 'n Dag va vandoage gebruukn ze hommel ouk mêer e mêer vour in medicamentn te doen. 't Bestoan oek zaksjes en hoofdkussens, evuld mi hommel. Dat zoudt e nateurlik slapmiddel zyn.
In Belgie zyn de streekn van Oalst (Ôost-Vloandern), Asse (Vlams-Brabant) e surtout dedie va Poperienge styf ekend voe nundern hommel. In 't buutnland zyn Duutsland en Tsjechië ekend.
De geschiedenisse
[bewerkn | brontekst bewerken]Va gruut noar hommel
[bewerkn | brontekst bewerken]Vôorn da ze hommel in bier dein om e smaksje an 't bier te geevn, dein ze d'r gruut in. Gruut is e miengelienge va kruudn. Round de joarn 800 kwaamn ze in Duutsland op 't gedacht om e bitje hommel in bier te doen om 't langer te kunn bewoarn.
E nieuw industrie voe Poperienge
[bewerkn | brontekst bewerken]In de streke va Poperienge leevnde z'in de Middelêeuwn va de loakenhandel. Moa deur de polletiek van Iengeland moestn ze achter een andere maniere zoekn voe commerce te doe. Hommel wos d'oplossienge. Sedert de 15st'n êeuw wos hommel hier intensif verbouwd. 't Uutzicht va Poperienge gienk nôoit nog 't zefste zyn...
Telôorgang... e reddieng?
[bewerkn | brontekst bewerken]In 'n 20stn êeuw goenk het van kwoad noar erger mi de hommelproduucsje in Poperienge. In 2006 woarn d'r in Poperienge nog moar e goe 30 boern voer een areoal va 176 hectoarn. De reddieng zou nu Menohop kunn zyn. Want an 'n unief va Gent en z'ontdekt dat er in hommel 'fenooln' zittn die styf trekkn op 't vrouwelik hormoon oestrogeen. Menohop is e medicament da de oengemakkn va vrouwn in de menopauze zou kunn verhelpn.
De produucsje
[bewerkn | brontekst bewerken]De groei
[bewerkn | brontekst bewerken]In 'n wienter goan de bovenste dêeln va de plante dôod, moa de wortels overleevn. Mi 'n uutkom groein der scheutn an de wortels: die scheutn zyn e delicatesse. De scheutn zyn eleid roend droadn en klemmn omhoge. Tusschn april en juli groeit de plante 't mêest: de rankn kunn toen otmets 30 santemeter groein op êen dag. Begun juli stopt de plante mi groein e begunt ze te bloein. De vrouwelike bloemn groein uut tout 'knops'.
'n Plok
[bewerkn | brontekst bewerken]Te laste begun september begunt 'n hommelpluk. Vroeger dein ze da met 'n hand. In 'n oudn tyd dei olleman mei an 'n hommelpluk. Da wos zwoar werk - surtout a 't rinde, want toe lein je n'hann oopn va de rankn. Om d'ambiance d'r in 't houn, zoengn de plokkers liedjes. Dit is 't êeste refring van e bekend liedje:
- Als wij de schoenen tatsen
- Om naar de pluk te gaan
- En staan met de bazatsen
- Om onze rug gelaan;
- Dan jaagt van aandoeninge,
- Ons hartje naar 't geluk
- Naar 't land van Poperinge
- En van den hommelpluk
Toen da de pluk ouk mi machienn koste gebeurn, in de plekke va manueel, wos 't er in Poperienge e firma die e masse machienn efabriceerd het: Allaeys. In de joarn '60 exporteernde ze ouk na Duutsland, en dat is toch opmerkelik omda Duutsland vele keirs grodder is. Ze produceernde ounder anger de Allaeys Junior, Allaeys Senior, Allaeys Europa Super (koste 240 à 270 rankn ter eure plokkn), Allaeys Compact en Saxo. De firma Allaeys is oendertusschen wel failliet egoan.
Droogn
[bewerkn | brontekst bewerken]Achter 'n plok droogn ze de knops vorzichtjes uut mi warme luchtbloazers. Anders zou 'n hommel ol zêre beschimmeln. A ze droge enoeg is, pressen ze 'n hommel tope in juutn ballo's (da noemn ze zwyns).
Hoppestoet
[bewerkn | brontekst bewerken]Om de drie joar (2005, 2008, 2011,...) goat er in Poperienge in september e stoet uut die e masse vook trekt. Olles stoat toen nateurlik in 't têekn va 'n hommel. D'r zyn ouk fêesten, en ze verkiezen e Hoppekeuneginne.
Culinair
[bewerkn | brontekst bewerken]- In Poperienge brouwn ze e speciaal birtje, Hommelbier, mi mêerder sôortn hommel. D'r is ouk nog e minder bekend bier, Nunnebier, woavôorn da ze Poperiengschen hommel gebruukn.
- Hommelpap: in vroeger tydn krêegn de plokkers, mêestol vrimd vook, op 't ende van de plok, e sôort warm paptje ('t trekt op crème brûlée) mèt e poar knops ter versierieng. Da gebruuk wos joarn verlôorn egoan. Moa bakker Sansen uut Poperienge het een oud recept werevoenn uut 1910. In de nieuwn hommelpap zittn ol d'oude ingrediëntn d'r nog in (mek, butter, bloeme e suker); nieuwe toevoegieng is de kanêel en de rom. 't Is oek de noame van e sôorte bier van d'hofstee van de familie Beck uut de Eeckelstraete in Belle. 't Bier is oek enoemd no't paptje dan de plokkers krêegn.
- Hoppescheutn: de jounge scheutn van de plante die in 'n uutkom eplokt zyn. 't Is delicoat handwerk, en doarom is 't ouk zo diere in de restorangs. Hoe moe je ze grêed moakn? Koud in e bitje vinaigrette, of zochtjes ebakkn in e buttersausje.
Externe koppelienge
[bewerkn | brontekst bewerken]
|
Mêer ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien ip Humulus lupulus ip Wikimedia Commons. |