Ariccia

Ariccia
Ariccia binn'n de metropolitoane stad Rome
Regio	Lazio
Provinsje	Rome Ôofdstee (metropolitoane stad)
Coördinoatn	41°43′NB 12°40′OL
Ippervlak	18,59 km²
Inweuners Bevolkiengsdichtheid	19.036 (2017) 1024 inw./km²
Postcode	00072
Website	Officieeln site van Ariccia

Ariccia es en Italioansche gemêente binn'n de metropolitoane stad Rome Ôofdstee in de regio Lazio. 't Ligt o de zuudôostkantn van Rome zelve, ip apeupri 27 kilomèiters van't center van Rome, in d'Alboanse Euvels. Ariccia ligt ip 'n verôog tusschn twêe doaln, tusschn twêe kroatermeern: 't Meer van Albano en't Meer van Nemi.

Zicht ip Ariccia

Liggienge

Ariccia grenst an de gemêentn Albano Laziale, Aprilia (in de provinsje Latina), Ardea, Genzano di Roma, Lanuvio, Nemi en Rocca di Papa. De gemêente èit twêe wykn/gehuchtn (frazioni): Cecchina en Fontana di Papa.

Ariccia in d'Oudeyd

In d'Oudeyd noemdigde 't stadje Aricia in't Latyn (dus mè en -C mind'r geschreevn). Der zo e conneksje zyn tusschn die noame en Aricia, de vrouwe van Virbius, en oud-Romeynschn busgod die zo geleefd ein in d'illige busschn round de plekke en verêenzelvigd wierd mè de Grieksche mythologische figeure Hippolytus (e zeune van Theseus). Volgest e nogol voage referensje by Caius Julius Solinus zo Aricia in e vrêe ver verlee'n esticht zyn deur nè keirel mè de noame Archilocus Siculus.

Koarte van de steed'n in de Latynsche Liga

Ruïn'n in en round Aricia tôogn da ter ier ol in de achtste tout neeg'nde êeuwe vôorn Christus ol beweunienge wos. Van't ende van de zesde êeuwe v.C. tout 338 v.C. wos Aricia êen van de belangrykste leedn van de Latynsche Liga, de verdeedigiengsconfederoasje van stadjes in Lazio. Nie verre van Aricia lag in dien tyd in de busschn by Nemi ôok 't illigdom van Diana Nemorensis, die verêerd wierd deur de mienschn in olle steed'n van de Latynsche Liga en gekend es deur sir James George Frazer zynn'n boek The Golden Bough. Dordeure en deur zyn liggienge by't kroatermeer van Nemi groeide Aricia geleydelyk uut tout e sôorte van klêenschoalig primitief kuurôord en bedevoartsplekke.

In 508 v.C. vertrok d'Etruskische keunienk van Clusium Lars Porsenna vanuut Rome achter zyn oorloge mè de stad. Ne splitstigde z'n troep'n en zound e gedêelte tegoare mè zy zeune Aruns richtienge Aricia vo de stad t'attakeern. De mienschn van Aricia zound'n om ulpe by ulder bondgenootn van de Latynsche Liga en ôok de Griekse stad Cumae. Ton da die ulptroepn afkwoam'n, broakn d'Ariciërs uut de stad vanachter de stadmuurn en vieln ze tôope 't leeger uut Clusium an. Volgest de geschiedschryver Livius wierd hil da leegr uutgemôord. In 495 v.C. wierd in en round Aricia ôok ne slag uutgevochtn tusschn Rome en d'Aurunci, woaby de Romein'n d'ooverwinniege oaldigd'n.

Aricia wierd uutendelyk verooverd deur de Romein'n in 338 v.C. ounder Caius Maenius en wierd et e zogenoamde civitas sine suffragio (e dorp zounder stemrecht), mo kortelings derachter kreeg et volledige stadsrechtn en de titel van municipium. Aricia wierd ôok uutgebreyd richtienge de valleye ounder d'euveltop en wierd ezo verbound'n mè de Via Appia die et ezo rechtstreeks mè Rome verbound. Aricia kwam ezo d'êeste grôote rustplekke an die boane a je vanuut Rome richtienge 't zuud'n van Itoalië reysde.

Mè da Aricia toamelyk dichte by Rome lag en ier e koeler klimoat angt, wierd de plekke antinsn bezocht deur de Romeynsche chiquée die ier ôok ulder buutnverbluuvn lietn bouwn. 't Stadje wos ôok vrêed in trek vo zynne wyn en vèske voedienge; Martialis at geirn pret van Aricia en Plinius d'n Oud'n wos zot van de lokoale kôole.

Beziensweirdigeedn

• De collegioale Ouze-Lieve-Vrouwe-ten-Hemelipneemiengekerke (Collegiata di Santa Maria Assunta), gebouwd tusschn 1663 en 1665 deur Gian Lorenzo Bernini.
• 't Illigdom van de Madonna di Galloro, woavan de fasoade ôok deur Bernini ountworpn es.
• D'Ouze-Lieve-Vrouwe-ten-Hemelipneemiengekerke (Chiesa di Santa Maria Assunta) in de prochie Cecchina.
• De vroegere Sint-Nikloaj-van-Bari-kerke, die in 1665 gebouwd es deur Luigi Bernini (de broere van Gian Lorenzo), es sedert 2008 ountweyd en es nu en theoater.
• 't Palazzo Chigi, gebouwd deur prins Augusto Chigi in 1740.

• 
  De collegioale Ouze-Lieve-Vrouwe-ten-Hemelipneemiengekerke
• 
  't Illigdom van de Madonna di Galloro
• 
  De vroegere Sint-Nikloaj-van-Bari-kerke
• 
  't Palazzo Chigi

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Ariccia van Wikimedia Commons.