Frankn

De Frankn (Latyn: Franci of gens Francorum) woarn West-Germoansche stammn die in 't begun van uze joartellienge ten nôordn en ôostn van de Nederreyn leefdn. Ênigte stammn van de Frankn woarn:

de Saliërs
de Chamoaven
de Brukteeren
de Tencteeren
de Amsivoaren
de Usipeeten
de Chattuoaren
de Tubanten

De grôte volksverplatsiengn en invoazjes

De Frankn vieln ol van in 257 't Romeins Ryk binn, moar in 406 stoakn ze me grôte bendes de Reyngrenze over en begostn ze me de grôte invoazjes van Gallië.

D'r wierd ol vroeg 'n ounderscheid gemakt tusschn Salische- en Ripuarische Frankn. De Salische Franken vestigdn under officieel in 358 in Toxandrië, 't gebied tusschn de Moas en de Schelde ('t hudige België en Holland). De Ripuarische Frankn verblêevn zudelyker, ter hoogte van Keuln, round de Reyn.

In den tyd van de volksverplatsiengn haan de de Ripuarische Frankn (of Reynfrankn) under an den overkant van de Reyn gevestigd in Gallië. Keuln kwam in under handn en ze bezettegn de streke tusschn Koblenz, Trier en Metz. Round 440 plunderdn ze de stad Trier. Achter e gevecht sloot de Romeinsche veldheer Flavius Aetius e verdrag, woarby dat 'n de verantwoordelykheid gaf an de Frankn vo de middenlope van de Reyn te verdedign.

In 358 krêegn de Salische Frankn van de Romeinn de stoatus van foederati (boundgenootn) over 't Romeins gebied in de Scheldevalleie en tusschn de grôte riviern. De stoatus van foederati wilde zeggn da de Frankn instoundn vo de verdedigienge van da stik van 't Romeins Ryk. Ze mostn ton gin belastiengn betoaln. De Salische Frankn profiteerdn doavan en controleerdn ol gouwe hêel de streke en ze paktn de macht over.

Tusschn 428 en 448 stound 't gebied ounder 't gezag van Chlodio. Je koos Doornik ols machtscentrum. Je wierd ipgevolgd deur zyn zeune Merovech, die de noamgever was van de dynastie van de Meroviengers. Zyn zeune, Childerik I was de voader van Clovis I.

In 481 volgde Clovis zyn voader ip ols keunienk van de Salische Frankn in Doornik. Je verênigde ol de Frankn ounder êen leider en in 486, tien joar achter 't ofzettn van Romulus Augustulus, de latste keizer van ’t West-Romeins Ryk, versloegt 'n Syagrius, de latste Romeinsche gouverneur in 't nôordn van Gallië by Parys. Loater veroverdn de Frankn ook 't zuudn van Gallië en goavn z'under noame: 't ryk van de Frankn an Frankryk.

Ze goavn loater ook nog under noame an et stamhertogdom Franken (of Franconië) in Oost-Francië, de regio Franken in Duutsland, verdêeld in Unterfranken, Mittelfranken en Oberfranken, en an de stad Frankfurt.

Achter Clovis

Achter 'n dôod van Clovis woarn d'r constant spanniengn tusschn Austrasië en Neustrië. Mêer of hounderd joar lank woarn z'in oorloge.

Mor uutendelyk was under ryk uutgegroeid tout de machtigste nieuwe stoat siddert de val van 't West-Romeins Ryk. En da wierd letterlyk bekrôond os Karel de Grôotn in 't joar 800 ip Kestdag deur paus Leo III gekrôond wierd tout nieuwe keizer van 't West-Romeins Ryk. Dien titel was nie me gegeevn in West-Europa siddert 476, dus achter 'n ounderbrekienge van 324 joar. 't Ryk wierd theoretisch were vôortgezet ols 't Rôoms Ryk.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Frankish people van Wikimedia Commons.