Okhotsk
Okhotsk Охотск | |
---|---|
Okhotsk ligt in 't nôordn van Khabarovsk Kraj, an d' Oseoane | |
Federoal district | Verre Ôostn |
Federoal subject | Kraj Khabarovsk |
Coördinoatn | 59°21′NB 143°14′OL |
Ippervlak | km² |
Inweuners | 3.257 (2023) |
Website | |
Monument van Lenin vo 't Huus van Cultuur |
Okhotsk (Russiesch : Охотск) is e stadje en needrzettienge, en admieniestratief sentruum van Okhotsk-Diestrikt in de Provinsje Khabarovsk Kraj, Rusland, geleegn by de moendienge van de Okhota-Rieviere die uutkomt in de Zêe van Okhotsk. 't Antal inweunrs vermindert styf de latste joarn (in 1989 : 9 298; in 2002 : 5 738; in 2010 : 4 215).
Geschiednisse
[bewerkn | brontekst bewerken]'t Was de belangrykste Russiesche vestegienge lanst de kuste van de Stille Oseoane van roend 1650 toe 1860, mo 't verloor zyn belank achtre de verwervienge van de Amoer-streeke in 1860. 't Was geleegn ip 't ôostlik uutende van de Siebeeriesche Rievere-roetn ip d' Okhotsk-Zêe woada de rieviern Okhota en Kukhtuy tegoare kommn vor 'n oarmtierign mo bruukboarn oavn te vormn.
In 1639 kwoamn de Russn vo den êeste kêe an de Stille Oseoane 65 myln te zuudôostn van de moendienge van d' Uulja-Rieviere. In 1647 bowde Semyon Shelkovnikov wientre-kwartiern in Okhotsk. In 1649 wierdr e fort gebowd (Kosoy Ostrozhok). In 1653 wierd Okhotsk in brande gestookn deur de platslikke Lamoetn. Aloewêl da de Russiesche piejoniers êrvoarn bowrs woarn van rieviere-bôotn, addn ze gis kennisse of gin middls vo zêewoarige scheepn te bown. Da a vo gevôg da Okhotsk e kuste-needrzettienge blêef en gin oavn. In 1682 ad Okhotsk acht weuniengn en vuuf andre gebown. Ot de Russn 't Kamtsjatka-Schiereiland bereiktn mostn ze oovrland reizn vanuut 't nôordn.
In 1714 zoend Peetr de Grôotn 'n antal scheepsbowrs nor Okhotsk vo rappr toegank te kunn krygn no 't boent van Kamtsjatka. In 1715 bowdn ze de "Vostok" en in 1716–17 zilde Kozma Sokolov drmee no Kamtjatka. Vo de vôgnde 145 joar was Okhotsk de belangrykste zêe-oavn ip de Stille Oseoane, en wastr e verbiendienge no Kamtsjatka en andre kuste-needrzettiengn. In 1731 wierd de Siebeeriesche Leegre-Vlôote ier ipgericht. In 1736 wierd Okhotsk twêe myln stroomofpwoars verplatst nor e stik land by de moendienge van de Okhota, en de ostrog (versterkienge) wierd 'n echtn oavn. De twêe ekspediesjes van Vitus Bering (1725–1729 en 1733–1742) brochtn veele volk nodoa en d' êeste gelêerdn en ervoarn zilrs. Vandoa wierdr nogaa bygebowd. In 1742 woarn dr 57 gebown, 45 andre gebown in de "vestegienge van d' ekspediesje" van Bering en acht scheepn in den oavn. Anton de Vieira, van Portugeesche ofkomste (zeune van e Joodsche voadre en e Kristlikke moedre), was e zeekre tyd goeverneur van de stad. Van 1737 toe 1837 wastr e zoet-ziedery verschillnde myln westlik lanst de kuste die joarliks 14–36 tonn vôortbrocht. In 1827 werktn dr 150 banneliengn en apeupri 100 woakrs en ipzichtrs. Bering zyn menschn voenn weirdevulle zêe-ottrs ten ôostn van Kamtsjatka. Boent-joagrs giengn van eiland nor eiland no d' Aleutn-Eilandn. 't Boent wierd weeregebrocht nor Okhotsk en vervoerd no 't binneland, mêesta vo verkocht te wordn an de Chieneezn in Kyakhta. De Russiesch-Ameriekoansche Kompanie wierd gesticht in 1799 mê vo boazies Okhotsk. Da brocht veele geld ip. In 1822 rangschikte den Ienglsche reizigr Kappieting John Cochrane Okhotsk juuste achtre Barnaul lik de schôonste, prooprste en angenoamste stad diedn in Siebeerje gezien ad. Teminstn vanof 1715 was 't duudlik da Okhotsk nie zo goed geleegn was. Boovnip de slichte weegn in 't binneland was ook den oavn mo poovre en deur 't kort gruujsezoen en 't gebrek an bowland most 't voedsl ingevoerd wordn. Roend 1750 woarn dr mo 37 boere-famieljes en 'n antal Jakoetn-vêeoedrs. Dr woarn zo winnig beikn in 't gebied da vrêcht-peirdn somtyds mostn oenofgeloan weergezoenn wordn no Yakutsk. Den oavn was ysvry van meie toe novembre mo 't zil-sezoen was mo vier moandn van juni toe septembre. De stad was gebowd ip e smolle landtoenge die de moendiengn van de twêe rievien oemslôot. Den oavn binn de landtoenge was grôot, mo driekart drvan was e slykvlakte by lêeg woatre. Grôote scheepn kostn de pier mo kruusschn by 'n inkommnd of uutgoand oog ty en zilscheepn mostn somtyds doagn wachtn voadat de wiend in de zjuuste richtienge wilde bloazn. Deur 't ys ipgeslootn woatre binst 't smeltn in de lente oovrstroomde dikkers de stad (20 kêers van 1723 toe 1813), lik of da ook d' ooge brandienge deej by e poar geleegneedn. In 1810 makte d' Okhota, zyn moendienge verstopt mêt ys, e niew kanoal deur de landtoenge en zoendrde de stad of. In 1815 wierd de stad verplatst no de landtoenge ten ôostn van den oavn-uutgank. De marsjandieze most nu ofgeloan wordn en verplatst oovre den oavn mê bôotjes. Omdat de oavn oendiepe was most de Jakoetn woadn mê loadiengn van 't strange no de boatjes. Zoêt woatre most hoald wordn van twêe en 'n oave myle verre. De marsjandieze kost nie lanst de Kukhtui-Rieviere gebrocht wordn omdatr doa moerassn woarn.
In 1840 wierd Vasily Zavoyko boas van de Russiesch-Ameriekoansche Kompanie in Okhotsk en y besloot van die no 't zuudn te veruuzn nor Ayan. Da gebeurde in 1845. De Weg Yakutsk-Ayan wierd gebowd en tonne êrbowd in 1852 vo 20 000 roebls. In 1849 besloot de Siebeeriesche goeverneur Nikolay Muravyov-Amursky van de Siebeeriesche Vlôote te verplatsn no Petropavlovsk-Kamchatsky en d'andre regeeriengsdienstn nor Ayan. 't Verwervn van d' Amoer-Streeke in 1860 deej de mêeste diengn no 't zuudn veruuzn. Vanof 1870 wierd Okhotsk van alles verzienn vanuut Nikolayevsk-ip-den-Amoer. In 1867 wierd Russiesch Amerika verkocht an de Verêenigde Stoaten van Amerika. De bevôkienge van Okhotsk verminderde van 1 660 in 1839 toe 100 in 1865.
Okhotsk was van êenig mielietèèr belank binst de Russiesche Burgr-orlooge, ot de ginneroals van 't Witte Leegre Vasily Rakitin en Anatoly Pepelyayev 't gebruuktn lik undre leegre-boazies in 't Verre Ôostn.
Okhotsk was ook e lansêerboazies vo rakêttn tusschn 1981 en 2005. De rakêttn oaldn ogtn toe 1 000 km [1].
't Belank en de bevôkienge giengn rap achtruut achtre d' uutêenvolln van de Sovjet-Uunje.
Verwyziengn
[bewerkn | brontekst bewerken]<references>