Boreoale busschn van ôostlik Siebeerje

Van Wikipedia

Liggienge van d' ekostreeke in Siebeerje.
Liggienge van de boreoale busschn in de weirld.
Landschap in 't Bus-rizêrvoat van Bajkal-Lena.
Siebeeriesche sparre lanst de Liutenge-Rieviere, Jakoetje.
De boreoale busschn in 't nôordn van Khabarovsk Krai.

De boreoale busschn van ôostlik Siebeerje, geleegn in Oazje, zyn 'n ekostreeke uut d' ekozôone Palaearctis vôgnst de Weirld Nateur-Stichtienge (WWF) [1][2]. Ze maakn dêel uut van 't bioom de boreoale busschn of de tajga. D' ippervlakte van d' ekostreeke besloa 389 974 509 êktoarn [3]. Vo de grôote ekoloogiesche rykdom is d' ekostreeke ook bekeekn lik e glyknoamige Global 200-streeke, de "boreoale busschn van ôostlik Siebeerje" [4].

Beschryvienge[bewerkn | brontekst bewerken]

't Is e styf grôote ekostreeke die in 't êrte van Siebeerje geleegn is, en die êm uutstrekt oovre 20° oogtegroadn en 50° lanktegroadn [5] (van 52° Nôord toe 72° Nôord, en van 30° Ôost toe 80° Ôost). 't Kliemoat van de boreoale busschn van ôostlik Siebeerje is sub-arktiesch en êt e sterk kontienentoal karaktre, mêt uuterstn die goan van 40 °C toe -62 °C. De wienters zyn lank en styf koed, mo drooge, mê winnig snêewvol deur de gevôgn van de Siebeeriesche oogedrukgebiedn. De zoomrs zyn kort, mo ze kunn reedlik warm zyn vo de nôordlikke liggienge. De neerslag is lêege, van 200 toe 600 mm per joar, en vermindert van 't ôostn no 't westn. De topoografie van die ekostreeke is ofwisslnd en bestoat uut grôote platte vlaktn en stikkn mê karst-topoografie. In teegnstellienge mê d' angrenznde boreoale busschn van westlik Siebeerje, zyn grôote vêenn en moerassn mindr ipvollnd anweezig. Sommigte boomsôortn lik lorkn stôotn ook joarliks undre bloarn of, etwadde da normoal e kenmerk is van bladvollige loofboomn.

Plantn-weirld[bewerkn | brontekst bewerken]

De vegetoasje bestoa grôotndêels uut styf grôote, dichte busschn van Dahoeriesche lorke (Larix gmelinii), mê Siebeeriesche lorke (Larix sibirica) en bastoard tusschn de Dahoeriesche en Siebeeriesche lorkn (Larix x czekanowskii) die vôornkomt mêer no 't westn. Struukn van Vaccinium oxycoccus en Vaccinium myrtillus oovrêerschn den oendrgruuj. Deur hêel d' ekostreeke kunndr klindre platsn gevoenn wordtn, oovrêerst mê Siebeeriesche pynboom (Pinus sibirica), geweune pynboom (Pinus sylvestris), Siebeeriesche sparre (Picea obovata) en Siebeeriesche denne (Abies sibirica). Pynboombusschn en loofbusschn van berke- en popliere-sôortn zyn mêer algemêen voddr in 't zuudn, en in de bronne-gebiedn van de Lena-Rieviere en de Nizhnyaya-Tunguska-Rieviere, zowêl lik in 't bekkn van d' Angara-Rieviere. Gemêenschappn van steppe en struukn-steppe zyn te vienn tegoare mê bus-steppe.

Bêestn-weirld[bewerkn | brontekst bewerken]

Die ekostreeke êt 't grotste antal bruune beirn (Ursus arctos collaris), grysde wolvn (Canis lupus), eelandn (Alces alces) en karieboes (Rangifer tarandus) in Rusland. Voddr no 't zuudn in d' ekostreeke leeftr ook Siebeeriesch muuskuusêrte (Moschus moschiferus), wapietie (Cervus canadensis) en wild zwyn (Sus scrofa). Veugls van die ekostreeke omvattn stêenoarnd (Aquila chrysaetos), slichtvolke (Falco peregrinus), vis-oarnd (Pandion haliaetus), zwartn ôojevoar (Ciconia nigra), monnikskroanveugl (Grus monacha), zwarte kroaje (Corvus corone), blowe nachtegoal (Larvivora cyane), moestasj-nachtegoal (Larvivora sibilans) , Nôordsche nachtegoal (Luscinia luscinia) , Pallas' rôodmussche (Carpodacus roseus), Siebeeriesche gierzwolwe (Apus pacificus) en Siebeeriesche toalienk (Anas formosa).

Bedreigiengn en beschermienge[bewerkn | brontekst bewerken]

Aloewêl da winnig van die ekostreeke beschermd is, toch wordt ze bekeekn lik betrekklik stabiel en oengerept. Beschermde gebiedn zyn de Weetnschapplikke Rizêrvoatn van Stolby, Olyokma, Tunguska en Sentroal Siebeerje. De belangrykste bedreigiengn zyn strôopery en oentbusschienge in de zuudlikke en sentroale dêeln van d' ekostreeke.

Eksterne koppliengn[bewerkn | brontekst bewerken]

Zied ook noa[bewerkn | brontekst bewerken]

Boreoale busschn uut 't Palaearctis
PA0601 Boreoale busschn van ôostlik Siebeerje Rusland
PA0602 Boreoale berkebusschn en alpiene toendra in Ysland Ysland
PA0603 Beikn en dinne gezoajde busschn van Kamtsjatka en de Koerieln Rusland
PA0604 Boreoale busschn van Kamtsjatka en de Koerieln Rusland
PA0605 Boreoale busschn van nôordôostlik Siebeerje Rusland
PA0606 Boreoale busschn van Okhotsk-Mantsjoerye Rusland
PA0607 Boreoale busschn van Sakhalien Rusland
PA0608 Skandienoavsche en Russiesche boreoale busschn Finland/Nôorweegn/Rusland/Zweedn
PA0609 Koniefeere-busschn van Transbajkal Mongoolje/Rusland
PA0610 Bergbusschn en toendra van den Oeral Rusland
PA0611 Boreoale busschn van westlik Siebeerje Rusland


Verwyziengn[bewerkn | brontekst bewerken]

  1. (en) Ecoregion PA0601 : East Siberian taiga (WWF).
  2. (en) Ecoregion PA0601 : East Siberian taiga (Nationalgeographic).
  3. (en) Ecoregion PA0601 : East Siberian taiga (Globalspecies).
  4. (en) Nr 84 : Eastern Siberian Taiga - A Global Ecoregion (WWF)
  5. (en) Ecoregion PA0601 : East Siberian taiga (WWF).