Groafschap Zêeland
't Groafschap Zêeland was e groafschap in de Lêge Landn die 258 joar bestoan èt, van 1323 (Vrede van Parys) toet 1581 (Plakkaat van Verlatinghe). 't Gebied kwam grofweg overêen met d' Hollandsche provinsje Zêeland van nu. Zêeuws-Vloandern makte ton wel dêel uut van 't Groafschap Vloandern.
't Gebied is alsan e speelballe gewêest van zyn sterkere gebeurs, Groafschap Holland, Groafschap Henegouwn en Groafschap Vloandern. In 1012 wierd Zêeland deur Hendrik II den Heilign belêend an Boudewyn IV van Vloandern. Vanof 1076 kwam 't gebied oender de groaf van Holland, ols lêen van Vloandern.
In 1167 brakt er boel uut tusschn de groafschappn Vloandern en Holland. Achter 't Verdrag van Brugge, most groaf Floris III van Holland hem oenderwerpn an Filips van den Elzas, de groaf van Vloandern. Groaf Floris IV van Holland heroverde Zêeland, die vanof de toetredienge van groaf Floris V in 1256 wierd geregeerd in e personele unie deur Holland. By de Vrede van Parys van 1323 tusschn Vloandern en Henegouwn, zag de groaf van Vloandern Lodewyk II van Nevers of van ansproakn ip Zêeland en erkende Zêeland Willem III van Holland (Willem I van Henegouwn) ols groaf.
In 1432 wierd Zêeland g'annexeerd deur de Bourgondischn hertog Filips de Goein en kwam 't e dêel van de Bourgondische Nederlandn en in 1482, achter de dôod van Maria van Bourgondië, van de Habsburgsche Nederlandn. Vanof 1543 was 't êen van de Zeevntien Provinciën toet 1581 met de Plakkaat van Verlatinghe.
Groavn van Zêeland
[bewerkn | brontekst bewerken]- 1323-1337 Willem III van Holland (Guillaume I van Henegouwn)
- 1337-1345 Willem IV van Holland (Guillaume II van Henegouwn)
- 1345-1354 Margaretha II van Henegouwn
- 1354-1389 Willem V van Holland (Guillaume III van Henegouwn)
- 1389-1404 Albrecht van Beyern (Albert van Wittelsbach)
- 1404-1417 Willem VI van Holland (Guillaume IV van Henegouwn)
- 1417-1433 Jacoba van Beyern
- 1433-1467 Filips de Goein
- 1467-1477 Karel de Stoutn
- 1477-1482 Maria van Bourgondië en Maximiliaan I van Ôostnryk
- 1482-1506 Filips de Schôonn. Maximiliaan I van Ôostnryk regent 1482-1494
- 1506-1555 Keizer Karel V. Maximiliaan van Ôostnryk regent 1506-1515
- 1555-1581 Filips II van Spanje
Achter 1581 kwam Zêeland êen van de Verênigde Provinsjes.
Steedn in 't groafschap Zêeland
[bewerkn | brontekst bewerken]Steedn in volgorde van belang (met tusschn haksjes den doatum da stadsrechtn wierdn verkreegn):
- Middelburg (1217)
- Zierikzêe (1248)
- Reimerswaal (1374)
- Goes (1405)
- Thooln (1366)
- Vlissiengn (1315)
- Veere (1355)
Smalsteedn (gêen zittienge in de Stoatn van Zêeland):