Burg (Brugge)
De Burg is ‘t pling woa dat de geschiedenisse van Brugge begost is en woa da den êestn burcht van de groavn van Vloandern stound, vo de verdedigienge van de Vlamsche Kust teegn de Vikings. Round dien burcht groeide Brugge in de loatere eeuwn uut tout e weireldstad. De riviere de Reie die in dien tyd deur Brugge strôomde is hêlegans gekanaliseerd.
Geschiedenisse
[bewerkn | brontekst bewerken]
_-_Landhuis_Brugse_Vrije.jpg)
Brugge dêed ol van in de 8e eeuwe commerce me Scandinavië. De Vikings kostn met under platte bôotn gemakkelik vanuut de Nôordzêe langs de getye-geule en de riviere de Reie tout in Brugge kommn, nie olleêne vo commerce te doen mo ze plunderdn olles wa dan ze teegn kwoamn.
Karel den Kletsn, de keunienk van West-Francië, zound Boudewyn met den Yzern Oarm no de Vloanderngouwe vo ze teegn t’houdn.
De burcht bestound ol in 851 en was gebouwd ip de plekke woa da de Romeinse weg van Oudenburg nor Eirdenburg de Reie overstak. De Burg was in dien tyd ommeurd me toegangspôortn. De Westpôorte stound by d’ Hofbrugge over de Reie, in de Breidelstroate, d’ Ôostpoorte by d’Hoogstroate, de Zuudpôorte by 't Blind-Ezelstratje en de Nôordpoorte verzekers by de Philipstockstroate. De gevelstêen in d'Hoogstroate me Hier was 't d'Oost Poort en 't ipschrift Hier was ’t de Zuid Poort in ’t Blind-Ezelstratje herinnern doa nog an.
Uut de Vloanderngouwe groeide ‘t Groafschap Vloandern. Boudewyn met den Yzern Oarm, den eêste groaf van Vloandern, liet an z’n Burcht e pre-romoanse kapelle bouwn, die gewyd was an Sint Donoas. De Burg was in dien tyd groafelik gebied en dus under privébezit. De groavn lietn ook nog ‘t Stêen bouwn, de Loove (’t groafelik huus en loater ’t baljuwhuus) en e ghiselhuus.
Boudewyn I en II weundn êest in 'n houtn gebouw an de westkant. Under noakommeliengn, van Arnulf I (918-964) tout Boudewyn V (1035-1067), lietn ip die plekke 't Stêen bouwn. 't Was Robrecht den Fries (1071-1093) die ipdracht gegeevn et vor e nieuwe Loove te bouwn an 'n ôostkant.
Ip de plekke van de Loove kwam loater ‘t Landhuus van ‘t Brugse Vrye, woavan da de Gotischn achtergevel langs de reie bewoard gebleevn is. In 1722 kwam ‘t Oud Gerechtshof ip die plekke.
Round 944 liet groaf Arnulf I de Sint-Donaaskerke bouwn no ’t model van de Paltskapelle van Karel den Grôotn in Aakn. De kerke et e belangryke rolle gespeeld in Brugge, mor is in 1800 ofgebrookn deur de Fransche en nie mer herbouwd.
’t Eênigste dat er nog an herinnert zyn de groundvestn, ountdekt deur archeologische ipgroaviengn in 1955 en binst de groafwerkn vo den bouw van ‘t nieuw hotel in 1988. De restantn van de kathedroale zyn g’integreerd in de kelderverdiepienge van ’t Crowne Plaza Burghotel en kunn groatis bezocht wordn.
De brand van d’olletorre in 1280 is d’anleidienge gewist vo 't bouwn van 't stadhuus in 1376, ip de plekke van ‘t ghiselhuus. 't Woarn veel documentn verloorn gegoan en ze mostn e nieuwe plekke zoekn. Ze krêegn ‘t ghiselhuus van de groaf, die van de 13e eeuwe minder en minder ip de Burg verblêef. Azo verhuusde ‘t stadsbestier no de Burg, die van e groafelik nor e stedelik center evolueerde.
 |
 |
 |
 |
D’Illig-Bloedbasilieke
[bewerkn | brontekst bewerken]D’Illig-Bloedbasiliek is e dubbelkapelle me beneen de Romoansche Sint-Basiliuskapelle (1139-1149) en boovn d’Illig Bloedkapelle.
De dounkere crypte in de beneenkapelle is ‘t eênigste gebouw die overgebleevn is van den tyd van de burcht en ’t oudste gebouw van Brugge. In de boovnkapelle van ’t Illig-Bloed, is ’t romoans karakter verloorn gegoan. In de 15ste eeuwe is ’t herbouwd gewist in gotische styl en in de 19ste eeuwe is 't verbouwd gewist in neo-gotische styl. De relikwie van ’t Illig Bloed wordt doa bewoard en ieder joar meegedreegn in d'Illig-Bloedprocessie.
De noame steeghere, Middelnederlands vo den trap no de boovnkapelle uut 1548, leeft voort deurda de passage mè wienkeltjes no de Wullestroate Ten Steeghere genoemd is.
’t Stadhuus
[bewerkn | brontekst bewerken]Lienks van de basilieke stoat ’t gotisch stadhuus. Den êeste stêen is geleid in 1376 deur groaf Lodewyk van Male. ’t Is één van d’oudste stadhuuzn van de Nederlandn. In de vôorgevel uut de 14ste eeuwe stoan d'r 49 beeldn van figeurn uut den bybel en de geschiedenisse van Vloandern. Ip ‘t êeste verdiep ku je de Gotische zoale bezoekn. ‘t Houtn hanggewelf dateert uut 1402 en de neogotische meurschilderiengn uut den tyd van ’t historisch romantisme, ende 19ste eeuwe. In d’historische zoale zyn d'r schilderyen, documentn en zoakn die in verband te briengn zyn met de geschiedenisse van Brugge.
Neffest ’t stadhuus, ounder de boge, lopt ’t Blind-Ezelstratje no de reien. 't Stratje is genoemd nor ’n herberge van in den tyd.
D’Oude Civiele Griffie
[bewerkn | brontekst bewerken]D’oude Civiele Griffie (1534-1537), e peireltje van Vlamsche Renaissance, stoa lienks van 't stadhuus. Vodien, round 1334, was ter e Griffie achter 't stadhuus.
De gevel is versierd me verguld beeldhouwwerk me helegans van boovn Vrouwe Justicia, en boovn ip den achtergevel keunieng Salomon. In de joarn 1980 was ‘t gebouw nog in gebruuk ols vredegerecht.
In 2001 hen ze vo de restauroatie van de gevel de Vlamsche Monumentnprys gekreegn, wa da te zien is ip e stêen an de zygevel in ’t stratje.
Lienks ku je ’t museum met de schouwe van ’t Brugse Vrye bezoekn. De schouwe, 'n ountwerp van Lanceloot Blondeel uut 1529-1531, gemakt in êeknout met albast en marmer, is ‘n herinnerienge an d’overwinnienge van Karel V ip de Fransche keunink Frans I, in de Slag by Pavia (1525).
’t Oud Gerechtshof of 't vroeger landhuus van 't Brugse Vrye
[bewerkn | brontekst bewerken]Lienks neffest d’Oude Civiele Griffie stoat ’t Oud Gerechtshof. 't Klassiek gebouw wierd gezet in 1722-27 ip de plekke van ’t vroeger Landhuus van ’t Brugse Vrye (1520-25), dat ip de groundvestn van ’t groafelik paleis de Loove gebouwd was. 't Justitiepaleis is verhuusd nor e nieuw gebouw by de Kruuspôorte. Nu zyn de stadsdienstn d'r in oundergebrocht.
De Prôosdye
[bewerkn | brontekst bewerken]De Prôosdye, ip den hoek van de Breidelstroate, wierd gebouwd in de 17ste eeuwe in de Barokstyl. ’t Was de residentie van de prôostn van de Sint-Donaaskerke en de kanseliers van Vloandern. Zynder zorgdn vo de groafelikke administroasje. Van 1559 (ton wierd Brugge bisschopsstad) was ’t de residentie van den bisschop, juste neffest de kathedroale.
Brugge 2002
[bewerkn | brontekst bewerken]In 2002 was Brugge Culturele Hoofdstad. Z’hen ton ’t gerestaureerd stiksje kôormeur met de maquette van de Sint-Donaaskathedroale weg gedoan en ip die plekke is ter ton e paviljoen gekommn van de Japanschn architect Toyo Ito.
Kykt ôok
[bewerkn | brontekst bewerken]Externe koppeliengn
[bewerkn | brontekst bewerken]
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Burg (Brugge) van Wikimedia Commons. |