Busschn van 't sentroal Kanadeesch Schild

Dat artikel es geschreevn in 't Noordelik West-Vlams.

De Busschn van 't sentroal Kanadeesch Schild, zyn 'n ekostreeke uut d' ekozôone Nearctis vôgnst de Weirld Nateur-Stichtienge (WWF). D' ippervlakte van d' ekostreeke besloa 463 345 km² ^[1]^[2]^[3]. Ze maakn dêel uut van 't bioom de boreoale busschn of de tajga van Kanada.

Beschryvienge

Die ekostreeke bestoat uut golvnde euvels, mêern, veenn en rotsige stikkn die tegoare de vorm ên van 'n oave moane ip 't Kanadeesch Schild vanof ôostlik Manitoba en nôordlik Ontario zuudôostwoarts loopnde deur Thunder Bay District no de nôordlikke kuste van 't Ipper-Mêer en tonne nôordôostwoarts toe in westlik Kebêk. 't Gebied êt e koel kliemoat mê zoomretemprateurn van roend 13 °C die ofzakkn nor e styf koede -17 °C in de wientre. D' euvels roend Mêer Seul in nôordwestlik Ontario zyn e bitje warmdre en nattre of 't mêeste van 't gebied. De gemiddelde reegnvol an den ôostlikke kant van d' ekostreeke is 550 mm per joar, goande toe 750 mm in 't sentruum (by Mêer Nipigon byvôorbeeld), toe 900 mm in 't Westn. Byzoendre gebiedn zyn Mêer Nipigon en 't Mêer van de Grôote Forêlln (Ontario) ^[4]. Die busschn steekn of teegn d' ekostreekn die nog veele bardre zyn lik de Tajga van 't Ôostlik Kanadeesch Schild in 't Nôordn, da 't grotste dêel van nôordlik Kebêk en Labrador bedekt.

Plantn-weirld

Die euvls êrbergn e grôot gebied van boreoal bus oovrêerst deur zwarte sparre (Picea mariana) tegoare mê Banks-pynboom (Pinus banksiana) en e bitje papierberke (Betula papyrifera) en in de warmre gebiedn ip de zuudlikke zydn van d' euvels e bitje Ameriekoansche roatlpopliere (Populus tremuloides), witte sparre (Picea glauca), boalsm-popliere (Populus balsamifera) en boalsm-denne (Abies balsamea). Veele van de rotsn uut 't gebied zyn bedekt mê kleurige korstmossn. D' ekostreeke bevat grôote moerassn in 't byzoendre in 't Zuudôostn, en e grodre varjoasje van plantn-leevn ip de nôordkuste van 't Ippre-Mêer.

Bêestn-weirld

Zoogbêestn uut de boreoale busschn omvattn eeland (Alces alces), de zuudlikste populoasjes van roendtrekknde bus-karieboe (Rangifer tarandus caribou), Ameriekoansche zwarte beir (Ursus americanus), Kanadeesche lynx (Lynx canadensis), snêewschoe-oaze (Lepus americanus) en grysde wolf (Canis lupus). Veugls uut 't gebied omvattn sperweruul (Surnia ulula), Ameriekoansche oehoe (Bubo virginianus), steeklsteirt-oene (Tympanuchus phasianellus), kroage-oene (Bonasa umbellus), Ameriekoansche zwarte eende (Anas rubripes), Karoliena-eende (Aix sponsa), Kanadeesche ganze (Branta canadensis) in 't Nôorden, en kokardezoagbek (Lophodytes cucullatus) en Nôordameriekoansche êlmspechte (Dryocopus pileatus) in 't Westn.

Bedreigiengn en beschermienge

't Is e reedlik goe bewoarde ekostreeke woa da 40% van 't oerbus nog bestoat (mindre in Manitoba) binst da 't grotste stik styf veranderd is deur oetkap en ip sommigte platsn deur mynbow en ipwekkienge van illetriek mê woatrekracht. Grôote blokkn oerbus bluuvn oovre, byvôorbeeld te Nôordn van Nipigon-Mêer in Ontario en roend Mistassini-Mêer in Kebêk, en in de vôgnde beschermde gebiedn : Provinsjoal Park Wabakimi te nôordwestn van Nipigon-Mêer, Nasjonoal Park Pukaskwa by Marathon

(Ontario) ip de kuste van 't Ippre-Mêer, 'n antal rieviern en mêern in nôordlik Ontario (Winisk-Rieviere, Missinaibi-Rieviere, Albany-Rieviere te nôordn van Wabakimi-Park, Severn-Rieviere (nôordlik Ontario), Attawapiskat-Mêer/Attawapiskat-Rieviere en Braajtsand-Rieviere), Provinsjoal Park Kesagami, Miesjiepiekootn-Eiland in 't Ippre-Mêer, allemalle in Ontario; en Nasjonoal Park Aiguebelle in Kebêk.

Zied ook noa

Boreoale busschn uut 't Nearctis
NA0601 Boreoale bergbusschn van 't Alaska-Schiereiland	Alaska (USA)
NA0602 Busschn van 't sentroal Kanadeesch Schild	Kanada
NA0603 Boreoale busschn roend de Cook-Golve	Alaska (USA)
NA0604 Boreoale busschn van de Koopre-Ôogvlakte	Alaska (USA)
NA0605 Boreoale busschn in ôostlik Kanada	Kanada
NA0606 Tajga van 't ôostlik Kanadeesch Schild	Kanada
NA0607 Vlakte-tajga van Binn-Alaska en Joekon	Kanada/USA
NA0608 Busschn van sentroal Kanada	Kanada
NA0609 Busschn van 't westlik Kanadeesch Schild	Kanada
NA0610 Tajga tusschn de Muskwa-Bergn en 't Grôot Sleevie-Mêer	Kanada
NA0611 Busschn van d' ooglandn van Newfoundland	Kanada
NA0612 Busschn van 't nôordlik Kanadeesch Schild	Kanada
NA0613 Busschn van de nôordlikke Kordieleera	Kanada
NA0614 Tajga van de Nôordwestlikke Gebiedn	Kanada
NA0615 Woestenyn an de kustn van de schiereilandn Avalon en Burin	Kanada
NA0616 Tajga an de zuudlikke Hudson-Boaje	Kanada
NA0617 Drooge busschn van 't binneland van Joekon	Kanada

Eksterne koppliengn

Verwyziengn

[1] (en) Ecoregion NA0602 : Central Canadian Shield forests (WWF).

[2] (en) Ecoregion NA0602 : Central Canadian Shield forests (Nationalgeografic).

[3] (en) Ecoregion NA0602 : Central Canadian Shield forests (Global Species).

[4] (en) Ecoregion NA0602 : Central Canadian Shield forests (WWF).

[1]

[2]

[3]

[4]