Karoliengers

Van Wikipedia

De Karoliengers woarn e dynastie van Frankische keuniengn die regeerdn van de 8ste tout de 10ste êeuwe. De dynastie volgde de Meroviengers ip in ‘t Frankisch Ryk.

Ountstoan[bewerkn | brontekst bewerken]

De Pepinidn woarn Hofmeiers ounder de Merovingische keuniengn, êest in Austrasië en loater in Neustrië en Bourgondië.

In 687 veroverde den Hofmeier van Austrasië, Pepeyn van Herstal, Neustrië en Bourgondië in de Slag by Tertry. Zyn zeune Karel Martel was 'n ounwettige zeune en doarom nie erkend deur d’andere Pepinidn, mo je was toch de feitelikke leider. Tusschn 715 en 716 ist er gevochtn gewist vô d’ipvolgienge tusschn hem en de wettige zeuns. Karel Martel volgde zyn voader ip en de Karoliengers zyn loater nor hem genoemd.

In 751 zette zyn zeune Pepeyn de Kortn, met de steun van de paus, de latste Meroviengische keunienk Childerik III an de kant en liet hemzelvn tout keunienk uutroepn. De Karoliengers volgdn de Meroviengische dynastie ip en d’er kwam 'n ende an den titel van Hofmeier.

Karel de Grôotn[bewerkn | brontekst bewerken]

Pepeyn de Kortn wierd ipgevolgd deur zyn twi zeuns Karel de Grôotn en Karloman, en achter den dôod van Karloman was Karel keunienk van hêel ’t Frankisch Ryk. Je voerde mêer of viftig oorloogn en je won ze bykan ollemolle. Zyn teegnstanders woarn o.a. de Saksn, de Friezn, de Langobardn en de Avaarn. Ip ’t toppunt van zyn macht strekte zyn Ryk van den Elbe en den Oder tout an de Pyreneeën. In 800 wierd ’n gekroond tout Keizer van ’t West-Romeins Ryk, 't Karolingisch Hillig Rôoms Ryk.

Karoliengers (751 tout 987)[bewerkn | brontekst bewerken]

  • Pepeyn de Kortn (751 - 768). Achter zyn dôod wordt ‘t ryk verdêeld ounder zyn zeuns Karel de Grôotn en Karloman
  • Karloman I (768 - 771)
  • Karel de Grôotn (768 - 814), keunienk van hêel ‘t ryk achter den dôod van zyn broere Karloman in 771 en keizer van 't Hillig Rôoms Ryk (800-814)
  • Lodewyk de Vroomn (814 - 840), keizer van 't Hillig Rôoms Ryk (813-840)

Verdrag van Verdun[bewerkn | brontekst bewerken]

’t Verdrag van Verdun in 843 en ’t Verdrag van Meerssen in 870
Verdrag van Prüm

In 843, met 't Verdrag van Verdun, wordt ’t ryk verdêeld:

Verdêlienge in 855[bewerkn | brontekst bewerken]

In 855 verdêelt Lotharius I Middn-Francië ounder zyn drie zeuns met ‘t Verdrag van Prüm.

  • Lodewyk II (825-875), den oudstn krygt Italië en wordt keizer van 't Hillig Rôoms Ryk (855-875)
  • Lotharius II (835-869) krygt Lothariengn
  • Karel (845-863) krygt Provence

Ende van Middn-Francië[bewerkn | brontekst bewerken]

De drie zeuns van Lotharius I hen gin wettige zeuns vor hunder ip te volgn.

Lodewyk den Duuts sterft e joar loater en Oost-Francië wordt verdêeld ounder zyn drie zeuns:

Karoliengers in West-Francië[bewerkn | brontekst bewerken]

In West-Francië, ‘t loatere Vrankryk bluuft de dynastie regeern, tout dat ‘t Huus Capet (de Capetiengers), 'n andern tak van de familie, de krône overpakt. (De nummerienge van de Fransche keuningn begunt by de keizers Karel I de Grootn, Lodewyk I de Vroomn en Lotharius I)

Van nu wordt de Fransche krône soms gewisseld tusschn Karoliengers en Robertynn.

Karoliengers in Oost-Francië[bewerkn | brontekst bewerken]

In Ôost-Francië, regeern de Karoliengers tout dan ze in 911 ipgevolgd wordn deur Koenraad I en Hendrik I de Veugeloare. (De nummerienge van de Duutsche keuniengn begunt by de keizers Karel I de Grootn, Lodewyk I de Vroomn en Lotharius I)