Roeseloare

Dit artikel zou beter herschreevn zyn in 't Roeseloars.

Stad Roeseloare

Sint-Amangskerke en 't beeld van Albrecht Rodenbach Liggienge binn 't arroundissement Roeseloare in de provinsje West-Vloandern
Geografie
Gewest	Vloandern
Provincie	West-Vloandern
Arroundissement	Roeseloare
Liggienge	{{{nb}}} NB {{{ol}}} OL
Coördinoatn	50°56′NB 3°7′OL
Ippervlak	59,79 km²
Inweuners (Bron: NIS)
Inweuners – Vintn – Vrouwn – Bevolkiengsdichtheid	62.301 (01/01/2018) 49,75% 50,25% 1042 inw./km²
Leeftydsipbouw 0–17 joar 18–64 joar 65 joar en ouder	(01/01/2013) 19,78% 61,48% 18,73%
Buutnlanders	8,40% (01/01/2018)
Weirklôoseidsgroad	5,90% (01/10/2018)
Polletiek
Burgemêester	Kris Declercq (CD&V)
Coaliesje	CD&V, sp.a & de vernieuwers, Open Vld
Zetels CD&V N-VA Vlaams Belang Groen sp.a & de vernieuwers Open Vld	39 (2019-24) 18 7 6 3 3 2
Dêelgemêentn me postcode
Postcode	Dêelgemêente
8800 8800 8800 8800	Roeseloare Bevern Oukne Rumbeke
And're info
Zonenummer	051
Poliesjezone	{{{polz}}}
Webadres	www.roeselare.be

Roeseloare (Officieel Nederlands: Roeselare) i ne stad die in 't erte van West-Vloandern ligt. D'r weunn mjèr of 63.000 minsen. Roeseloare wordt de Rodenbachstad genoemd.

Noame

De noame Roeseloare zot djils Germoans en djils Gotisch van worsprong zin en wilt oopn plekke in e bus (*hlaer, loare) me riet (*raus, roese) zeggn. 't Gift an oe dat de streke van Roeseloare der in 'n tyde utzah: vele bus en nat (riet groeit olsan ip natte plekkn).

De noame komt vo'n jiste kji vworn in 822.

Dêelgemêentn

Buutn Roeseloare-centrum zyn d'r de dêelgemêentn Bevern, Oukne en Rumbeke. D'r zyn ook nog een poar klindere gehuchtjes langst de stêenweg noa Mêende (N32): Zilverberg en Beitem.

In Roeseloare ligt ôok den arbeiderswyk Krottegem.

#	Noame	Ippervlakte (km²)	Bevolkinge (2007)
I	Roeseloare	23,94	37.127
II	Bevern	10,59	5.615
III V VI	Rumbeke - Rumbeke - Zilverberg - Beitem	19,91	11.764
IV	Oukne	5,35	1.758

De gemêente Roeseloare grenst an de volgnde gemêentn en dorpn:

Roeseloare, dêelgemêentn. De gele gebiedn zyn bebouwde kernn.

Wykn

Schiervelde
Krottegem
Beekkwartier
Rodenbachkwartier
Sint-Jozef
Hoavnkwartier
Groenpark
De Ruter

Geschiedenisse

Ze klappn ol van Roeseloare van in 't joar 822. 't Is ol van in de joarn 900 da Roeseloare ne stad wos van nyvereid en commerce. In 't joar 1250 eet 't stad stadsrechtn en privileges g'et.

Roend 1260 èn z'up de mart 'n belfort en 'n alle gezet. In die tyd wos't stad vrêe in trek by plunderoars van olle slag en sôortn. Vô de veiligeid è Roeseloare ton e poar schuttersgildn gemakt. 't Is jammer vô te zeggn, moa ze kostn zyder eigentlik nie vele doen, want in de joaren 1488 en 1492 èt 't leger van Maximiliaan van Oostenrijk Roeseloare hêlegans plat gesmeetn, en wok bykan olle vroegmiddelêeuwsche gebouwen. Z'een ton 't stad were upgebouwd teegn 't joar 1500, moa wel hêel anders van zicht.

Hugo Verriest, de twêe dichters Guido Gezelle en Albrecht Rodenbach en veel andre èn doar e stiksje Vlamsche geschiedenisse geschreevn. 't Klêen Seminoarie Roeseloare was eigentlik êest e klôoster met e schole derby en 't bestoat al van in 1806.

Beziensweirdigeedn

Kykt noa Bouwkundig erfgoed in Roeseloare

De St-Michielskerke me de klokketorre. ’t Is een loatgotische kerke uut 1504
De St-Amandskerke, een neoromoansche kerke uut 1869-1872
't Klêen Seminoarie Roeseloare, woa da Albrecht Rodenbach noa schole ging en woa da Guido Gezelle en Hugo Verriest lesse goavn. ‘t Gebouwncomplex bestoat uut dêeln van de 17e tot de 20e êeuwe. ’t Was ôorsprounkelik e klôoster.
’t Staduus dat uut twêe dêeln bestoat. ’t Oude dêel dateert uut 1770 en is gedêeltelik in rococostyl. In 1924 ist er een nieuw gedêelte bygekommn met een belforttorre.
De brouwery Rodenbach
't Nationaal Wielermuseum

Qua schône gebouwn moetn me de geklasseerde trapgevels up de markt, 't oud postgebouw in d'ôoststroate (nu de toeristischn dienst) en 't staduus vermeldn.

G'et ton wok nog standbeeldn in Roesloare lik Albrecht Rodenbach, 'n Roeseloarschn dichter, en Peegie, ne verkôper van schoeblink uut de boekn van Willem Denys. Peegie is't symbool van de Roesloarenoare, een commercant.

De stad zelve eet 'n poar katholieke prochies, Sint-Michiel, Sint-Amang, 't Illig Erte, Sint-Jozef, de Godelieveprochie, en d'oeze Lieve Vrouwe. D'r is wok e protestantsche kerke met een bamboeorgel (voe d' echte Roeseloarnoars gekend als "De Geuschn Temple"). Z'een sichtend 2005 wok ne moskee, achter de stoatie in Krottegem.

Roeseloare is surtout gekend vo zyn commerçantn en winkelstroatn. De spreuke is "Roeseloare inkôopstad" en dat es nie geloogn. Eén van de grotste commerciële gebeurtenissn is zounder twyfel "de batjes", die van Roeseloare vo vier doagn één grôte commerce moakn in 't voe die geleegneid verkêersvrye centrum.

Mobiliteit

Roeseloare is goe verboendn me drukke boann. G'eit d'autostrade, 'n E403, van Dôornik tot in Zêebrugge. G'eit de klêne en de grôte rienk round de stad en nog andere belangryke invalsweegn. Roeselare et wok een stoasje(die ogouwe goa vernieuwd wèrn) met trings noa Rysel (Lille Flandres) en noa Ostende (da's met de rappere intercity's). Doa neffest ei je nog et boemeltringske van Brugge noa Kortryk en ommegekêerd. Der ryen wok autobusn noa Brugge, Kortryk, Diksmude, Ypere en Mêende en wok êen noa Tielt. Der ryen wok stadsbussn in Roeseloare me 7 lynn.

Cultuur

Roeseloare beschikt over en cultureel centrum noamelik De Spil. Der kunn om en by de 1000 man in de grôte zoale zittn en e goe 200 in de klêenn. Der zyn nog vele andere lokoaln en ruumtes en e café. Der kommn vele nationale en internationale artisten ziengn. Neffest dadde is 't er nog d'internationoale zoale in Schiervelde woa dat er soms wel ne ki een tentoonstellinge of een optreedn is. Der is e zoale van 3000 man. Der zyn ton wok nog e poar museums in de stad.

Sport

Roeseloare eet een Europeeschse topclub in 't volleybol, de Knack.

De voetbolclub KSV Roeselare is in 1999 oentstoan uut de fuuzje van KSK en KF Club Roeseloare. In 2005 gerakten ze voe den êeste kêe in êeste klasse. In 2010 degradeerdn ze noa twidde klasse. Club Roeseloare is in 2000 were ipgericht en speelt in de wyk Krottegem. In Bevern speelt de voetbolploeg Dosko Beveren.

Der zyn tal van voorzieningn in Roeseloare, lik de zwemkomme, voetbolplings en sportalln. Wok zyn der nog vele velopoadn.

Oenderwys

Doageliks kommn der vulle autobusn toe van alle kanten me studentn. Der zyn vele lagere en middelboare scholen in de stad me uutêenloopnde richtingn. Der is wok en oge schole (katho roesloare) me verpleegkunde en bio-technologie.

Gezoendeid

Roeseloare eit twêe klinikn, noamelik 't stedelik zieknuus en 't illig erte. Dien twiddn is vrêe bekend deur verschillige primeurs. Die klinike eit een universitair karakter. Der ligt wok nog een ôge schole der neffest. De twêe klinikn ein patiëntn van over de hêle regio.

Bekende Roeseloarnoars

Peter Berghman: fotograaf/kalligraaf/bronsgieter
Alfons Blomme: kunstenoare
Louis Bril: polletieker
Cecilia Callebert: pianiste en componiste
Carll Cneut: illustrator
Lieven Debrauwer: cineast
Frederik Deburghgraeve: ex-zwemmer
Jozef Deleu: West-Vlamschn dichter en schryver
Willem Denys: auteur van Peegie
Guido Gezelle: dichter-lêroare-priester in 't college gewist
Luc Glorieux: organisator Busworld in d' halln va Kortryk
Martine Jonckheere: actrice
Jules Lagae: beeldouwer
Lectrr: cartoonist
Luc Martens: polletieker
Jean-Pierre Monseré: coureur
Marino Punk: trekzakspeler
Machteld Ramoudt: actrice
Albrecht Rodenbach: dichter
Johnny Thio: voetbolder
Yves Vanderhaeghe: voetboller
Roger Vangheluwe: bisschop van Brugge (1984-2010)
Robrecht Vanhuyse: muzikant, auteur van 't Zwyn
Adriaan Willaert: componist, gaf zyn noame an de muziekschole.

Toale

In Roeseloare klappn ze Roeseloars. Wuk datt r specioal is an 't Roeseloars, zyn de verklêenwoorn. Ze stoppn ollemolle me -ie (uzzegie, vintjie, etc.) Moar, in Roeseloare is 't er nog e compleet g'izoleerd dialect van "de Nieuwmarkt", et "Boergons" dat deur de leurders als 'n sôorte geheimtoale gebruukt wierd (cfr. de vertelliengn van "Peegie"). Nu an 't uutsterven moa met 'n compleet andre woordnschat en uutdrukkiengen dan 't Roeseloars en 't West-Vlams in 't algemêen.